2022 HMK ve İİK da Yer Alan Parasal Sınırlar

HMK ve İİK’da Yer Alan Parasal Sınırlar

(2022 Yılı)

PARASAL SINIRLAR TABLOSU 

1. HUKUK MUHAKEMELERİ KANUNA GÖRE PARASAL SINIRLAR VE TABLOSU 

04.02.2011 tarihli 27836 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan ve 01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun m. 450 düzenlemesi ile 18.06.1927 tarihli ve 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu ek ve değişiklikleriyle birlikte tümüyle yürürlükten kaldırıldığından (bu kapsama, 5236 sayılı Kanunun 19. maddesi ile eklenen Ek Madde 4 de dâhil olduğundan) ve bu hususta ayrı bir düzenleme öngörülmediğinden her takvim yılı başından geçerli olmak üzere 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 298. maddesi hükümleri uyarınca Maliye Bakanlığı’nca her yıl tespit ve ilân edilen yeniden değerleme oranı, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’ndaki parasal sınırlar için uygulanmamaktaydı.  Ancak 02.12.2016 tarihli 29906 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 6763 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 40. maddesi ile Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 341. maddesinin ikinci, üçüncü ve dördüncü fıkrasında yer alan 1.500 TL tutarındaki istinaf sınırı 3.000 TL’ye, 41. maddesi ile Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 362. maddesinin birinci ve ikinci fıkrasında yer alan 25.000 TL tutarındaki temyiz sınırı 40.000 TL’ye yükseltilmiştir. Bu artışlar, 6763 sayılı Kanun’un yayınlandığı 02.12.2016 tarih itibarıyla yürürlüğe girmiştir. Ayrıca 02.12.2016 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan 6763 sayılı Kanun’un 44. maddesi ile de 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na ek madde (Ek Madde 1) eklenerek hem miktarları artırılan istinaf ve temyiz parasal sınırlarının (HMK m. 341, 362) hem de senetle ispat sınırı (HMK m. 200), senede karşı tanıkla ispat yasağı sınırı (HMK. m. 201) ve temyizde duruşma yapılmasına ilişkin parasal sınırların Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 298. maddesine göre her yıl tespit ve ilan edilecek yeniden değerleme oranında artırılması öngörülmüştür. Yeniden Değerleme Oranı, TÜİK’in, her yıl Kasım ayının başında Ekim ayına ilişkin enflasyon oranlarını açıklaması ile birlikte belirlenmektedir (Belirlenen bu oranı Cumhurbaşkanı’nın % 10 artırma ya da düşürme hakkı bulunmaktadır). Belirlenen bu rakam Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından Resmî Gazete’de ilan edilmektedir. Bu ilan ise Kasım ayı sonlarına doğru olmaktadır. Resmi Gazete’de henüz ilan edilmemiş olsa bile 2021 yılı için TÜİK yeniden değerleme oranını % 36,20 olarak hesap etmiştir (https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index). Bu oran üzerinden esas alınarak, 2022 yılı takvim başından itibaren Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 200, 201, 341, 362, 369. maddelerinde öngörülen parasal sınırların miktarları, aşağıdaki şekilde tespit edilmiş ve aşağıdaki tablo hazırlanmıştır.

 Senetle İspat Zorunluluğuna ve Senede Karşı Tanıkla İspat Yasağına İlişkin Parasal Sınır (HMK. m. 200, 201):

2021 yılı için senetle ispat zorunluluğu ve senede karşı tanıkla ispat yasağına ilişkin parasal sınır 4.880 TL olup, TÜİK yeniden değerleme oranının belirlenmesi ile 2022 yılı için %36,20 oranında artırılarak uygulanacaktır. Şu durumda 2022 yılı için senetle ispat zorunluluğuna ve senede karşı tanıkla ispat yasağına ilişkin parasal sınır, 4.880 x % 36,20 = 1.766,56 + 4.880 = 6.646,56 TL.’dir. Ancak 6763 sayılı Kanun’la Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na eklenen Ek Madde 1 uyarınca her takvim yılı başından itibaren yeniden değerleme oranı uygulanarak belirlenen bu parasal sınırın on Türk lirasını aşmayan kısımlarının dikkate alınmaması öngörülmüştür. Buna göre, maddedeki parasal sınır, 2022 yılı için 6.640 TL olarak belirlenmiştir.

İstinaf Sınırı (HMK m. 341):

2021 yılı için miktar ve değere bağlı olarak ilk derece mahkemesinde verilen kararın istinaf edilebilmesine ilişkin parasal sınır 5.880 TL olup, TÜİK yeniden değerleme oranının belirlenmesi ile 2022 yılı için % 36,20 oranında artırılarak uygulanacaktır. Şu durumda 2022 yılı için miktar ve değere bağlı olarak ilk derece mahkemesinde verilen kararın istinaf edilebilmesine ilişkin parasal sınır, 5.880 x % 36,20 = 2.128,56 + 5.880 = 8.008,56 TL.’dir. Ancak 6763 sayılı Kanun’la Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na eklenen Ek Madde 1 uyarınca her takvim yılı başından itibaren yeniden değerleme oranı uygulanarak belirlenen bu parasal sınırın on Türk lirasını aşmayan kısımlarının dikkate alınmaması öngörülmüştür. Buna göre, maddedeki parasal sınır, 2022 yılı için 8.000 TL olarak belirlenmiştir.

 Temyiz Sınırı (HMK m. 362):

2021 yılı için istinaf sonrası temyiz sınırı 78.630 TL olup, TÜİK yeniden değerleme oranının belirlenmesi ile 2022 yılı için % 36,20 oranında artırılarak uygulanacaktır. Şu durumda 2022 yılı için istinaf sonrası temyiz edilebilirlik sınırı, 78.630 x % 36,20 = 28.464,06 + 78.630 = 107.094,06 TL.’dir. Ancak 6763 sayılı Kanun’la Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na eklenen Ek Madde 1 uyarınca her takvim yılı başından itibaren yeniden değerleme oranı uygulanarak belirlenen bu parasal sınırın on Türk lirasını aşmayan kısımlarının dikkate alınmaması öngörülmüştür. Buna göre, maddedeki parasal sınır, 2022 yılı için 107.090 TL olarak belirlenmiştir.

Temyizde Duruşma Sınırı (HMK m. 369):

2021 yılı için temyizde duruşma yapılmasına ilişkin parasal sınır 117.960 TL olup, TÜİK yeniden değerleme oranının belirlenmesi ile 2022 yılı için % 36,20 oranında artırılarak uygulanacaktır. Şu durumda 2022 yılı için temyizde duruşma yapılmasına ilişkin parasal sınır, 117.960 x % 36,20 = 42.701,52 + 117.960 = 160.661,52 TL.’dir. Ancak 6763 sayılı Kanun’la Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na eklenen Ek Madde 1 uyarınca her takvim yılı başından itibaren yeniden değerleme oranı uygulanarak belirlenen bu parasal sınırın on Türk lirasını aşmayan kısımlarının dikkate alınmaması öngörülmüştür. Buna göre, maddedeki parasal sınır, 2022 yılı için 160.660 TL olarak belirlenmiştir.

1. HUKUK USULÜ MUHAKEMELERİ KANUNU’NA GÖRE PARASAL SINIRLAR VE TABLOSU

18.7.1927 tarihli ve 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu ek ve değişiklikleriyle birlikte 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 450. maddesi ile tümüyle yürürlükten kaldırılmıştır. Ancak 6100 sayılı Kanun’un Geçici 3. maddesi ile Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun yürürlüğe girdiği tarihte henüz göreve başlamamış olan Bölge Adliye Mahkemeleri’nin göreve başlama tarihine kadar, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun temyize ilişkin hükümlerinin uygulanmaya devam edeceği belirtilmiştir. Bundan dolayı 1086 sayılı Kanun’un temyize ilişkin hükümler ile temyizin devamı olarak kabul edilen karar düzeltme kanun yoluna ilişkin hükümleri 20.07.2016 tarihinde Bölge Adliye Mahkemeleri göreve başlayana kadar hüküm verilmiş olan davalarda uygulanmaya devam edecektir. Bu kapsamda 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun temyiz (HUMK m. 427), temyizde duruşma (HUMK m. 427 IV ve 438) ve karar düzeltmeye ilişkin parasal sınırları (HUMK m. 440), her yıl yeniden değerleme oranına göre artırılmaya devam edecektir. Bu nedenle, Bölge Adliye Mahkemeleri’nin 20.07.2016 tarihinde göreve başlamasından evvel kanun yoluna başvurusu yapılmış veya 20.07.2016 tarihinden evvel karar verilmekle kanun yolu bakımından Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanuna tabi olan yargılamalar bakımından parasal sınırların da artırılarak uygulanması gerekecektir.

Temyiz sınırı (HUMK m. 427):

 2021 yılı için temyiz sınırı 4.270 TL olup, TÜİK yeniden değerleme oranının belirlenmesi ile 2022 yılı için % 36,20 oranında artırılarak uygulanacaktır. Şu durumda 2020 yılı için temyiz sınırı, 4.270 x % 36,20 = 1.545,74 + 4.270 = 5.815,74 TL.’dir. Ancak 5236 sayılı Kanunla eklenen Ek Madde 4 uyarınca yeniden değerleme oranı uygulanarak belirlenen bu parasal sınırın on Türk lirasını aşmayan kısımlarının dikkate alınmaması öngörülmüştür. Buna göre, maddedeki parasal sınır 2022 yılı için 5.810 TL olarak belirlenmiştir.

Temyizde duruşma sınırı (HUMK m. 427 f.4, 438):

2021 yılı için temyizde duruşma sınırı 44.020 TL olup, TÜİK yeniden değerleme oranının belirlenmesi ile 2022 yılı için % 36,20 oranında artırılarak uygulanacaktır. Şu durumda 2022 yılı için temyizde duruşma sınırı, 44.020 x % 36,20 = 15.935,24 + 44.020 = 59.955,24 TL.’dir. Ancak 5236 sayılı Kanunla eklenen Ek Madde 4 uyarınca yeniden değerleme oranı uygulanarak belirlenen bu parasal sınırın on Türk lirasını aşmayan kısımlarının dikkate alınmaması öngörülmüştür. Buna göre, maddedeki parasal sınır 2022 yılı için 59.950 TL olarak belirlenmiştir.

Karar düzeltme sınırı (HUMK m. 440):

2021 yılı için karar düzeltme sınırı 26.310 TL olup, TÜİK yeniden değerleme oranının belirlenmesi ile 2022 yılı için % 36,20 oranında artırılarak uygulanacaktır. Şu durumda 2022 yılı için karar düzeltme sınırı, 26.310 x % 36,20 = 9.524,22 + 26.310 = 35.834,22 TL.’dir. Ancak 5236 sayılı Kanunla eklenen Ek Madde 4 uyarınca yeniden değerleme oranı uygulanarak belirlenen bu parasal sınırın on Türk lirasını aşmayan kısımlarının dikkate alınmaması öngörülmüştür. Buna göre, maddedeki parasal sınır 2022 yılı için 35.830 TL olarak belirlenmiştir. (ANCAK, 5236 sayılı Kanunla 1086 sayılı Kanuna eklenen 4. Maddede karar düzeltme parasal sınırına yeniden değerleme oranının uygulanacağına ilişkin açık hüküm bulunmamaktadır. Yargıtay içtihatları ve uygulama ile karar düzeltme parasal sınırına yeniden değerleme oranına göre artış yapılmaktadır.)

1. İCRA VE İFLÂS KANUNU’NA GÖRE PARASAL SINIRLAR VE TABLOSU

2004 sayılı İcra ve İflâs Kanunu’na 4949 sayılı Kanun’un 102 maddesiyle getirilen Ek Madde 1 düzenlemesi ile Kanun’un 119, 226, 326 ve 363. maddelerinde yer alan parasal sınırların 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 298. maddesine göre her yıl Maliye Bakanlığı tarafından tespit ve Resmi Gazete’de ilan edilecek yeniden değerleme oranına göre artırılacağı öngörülmüştür. Ayrıca, İcra ve İflâs Kanunu’na istinaf ve istinaf sonrası temyiz kanun yolu düzenlemesinin getirildiği 5531 sayılı Kanun’la (m.29) düzenlenen Geçici Madde 7 ile, Bölge Adliye Mahkemeleri’nin göreve başlayacağı tarihe kadar, 5311 sayılı Kanun’dan önce yapılan değişiklikten önceki temyiz ve karar düzeltmeye ilişkin hükümlerin uygulanacağı belirtilmiştir. Nitekim, Bölge Adliye Mahkemeleri göreve başlayana kadar da 2004 sayılı İİK.’nun pazarlık suretiyle satış sınırı (m.119), İflâs idaresinin sulh olma ve tahkim yapma sınırı (m.226), fevkalade mühlete tabi olma sınırı (m.326) ile icra mahkemesi kararlarının temyiz sınırına (m.363) yeniden değerleme oranı üzerinden artırmalar yapılmıştır. 20.07.2016 tarihinde Bölge Adliye Mahkemeleri’nin göreve başlamasıyla uygulama bulmaya başlayan istinaf kanun yolu bakımından Bölge Adliye Mahkemeleri tarafından farklı parasal sınırların uygulanması üzerine 02.12.2016 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan 6763 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 3. maddesi ile İcra ve İflâs Kanunu’nun 363. maddesinde yer alan 1.000 TL tutarındaki istinaf sınırı 7.000 TL’ye, 4. maddesi ile de İcra ve İflâs Kanunu’nun 364. maddesinde belirtilen istinaf sonrası temyiz sınırı olan 10.000 TL, 40.000 TL’ye yükseltilmiştir. Bu değişiklikler 6763 sayılı Kanun’un yayınlandığı 02.12.2016 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Ancak 6763 sayılı Kanun’da İcra ve İflâs Kanunu m. 364’te belirtilen oranların yeniden değerleme oranına bağlı olarak her yıl takvim başında artırılacağına ilişkin bir hüküm bulunmamaktaydı. 7165 sayılı Kanun değişikliğinin 28.02.2019 tarihli Resmi Gazetede yayımlanmasıyla bu tarih itibarıyla 364. maddede belirtilen parasal sınır artırılmış, aynı kanunla Ek madde 1 ile yeniden değerleme oranına bağlı olarak artırılacağı öngörülmüştür. Mevcut yasal duruma göre İcra ve İflâs Kanunu’ndaki parasal sınırlar 2022 yılı için şu şekilde olacaktır.

Pazarlık suretiyle satış sınırı (İİK m. 119):

2021 yılı için pazarlık suretiyle satış sınırı 6.080 TL olup, TÜİK yeniden değerleme oranının belirlenmesi ile 2022 yılı için % 36,20 oranında artırılarak uygulanacaktır. Şu durumda 2022 yılı için pazarlık suretiyle satış sınırı, 6.080 x % 36,20 = 2.200,96 + 6.080 = 8.280,96 TL.’dir. Ancak 2004 sayılı İcra ve İflâs Kanunu Ek Madde 1 uyarınca her takvim yılı başından itibaren yeniden değerleme oranı uygulanarak belirlenen söz konusu parasal sınırların on lirayı aşmayan kısımlarının dikkate alınmaması öngörülmüştür. Buna göre, maddedeki parasal sınır 2022 yılı için 8.280 TL olarak belirlenmiştir.

İflâs idaresinin sulh olma ve tahkim yapma sınırı (m.226):

2021 yılı için iflâs idaresinin sulh olma ve tahkim yapma sınırı 12.380 TL olup, TÜİK yeniden değerleme oranının belirlenmesi ile 2022 yılı için % 36,20 oranında artırılarak uygulanacaktır. Şu durumda 2022 yılı için iflâs idaresinin sulh olma ve tahkim yapma sınırı, 12.380 x % 36,20 = 4.481,56 + 12.380 = 16.861,56 TL.’dir. Ancak 2004 sayılı İcra ve İflâs Kanunu Ek Madde 1 uyarınca her takvim yılı başından itibaren yeniden değerleme oranı uygulanarak belirlenen söz konusu parasal sınırların on lirayı aşmayan kısımlarının dikkate alınmaması öngörülmüştür. Buna göre, maddedeki parasal sınır 2022 yılı için 16.860 TL olarak belirlenmiştir.

Fevkalade mühlete tabi olma sınırı (m.326):

2021 yılı için fevkalade mühlete tabi olma sınırı 2.920 TL olup, TÜİK yeniden değerleme oranının belirlenmesi ile 2022 yılı için % 36,20 oranında artırılarak uygulanacaktır. Şu durumda 2022 yılı için fevkalade mühlete tabi olma sınırı, 2.920 x % 36,20 = 1.057,04 + 2.920 = 3.977,04 TL.’dir. Ancak 2004 sayılı İcra ve İflâs Kanunu Ek Madde 1 uyarınca her takvim yılı başından itibaren yeniden değerleme oranı uygulanarak belirlenen söz konusu parasal sınırların on lirayı aşmayan kısımlarının dikkate alınmaması öngörülmüştür. Buna göre, maddedeki parasal sınır 2022 yılı için 3.970 TL olarak belirlenmiştir.

İstinaf sınırı (m.363):

2021 yılı için istinaf sınırı 13.740 TL olup, TÜİK yeniden değerleme oranının belirlenmesi ile 2022 yılı için % 36,20 oranında artırılarak uygulanacaktır. Şu durumda 2022 yılı için istinaf sınırı, 13.740 x % 36,20 = 4.973,88 + 13.740 = 18.713,88 TL.’dir. Ancak 2004 sayılı İcra ve İflâs Kanunu Ek Madde 1 uyarınca her takvim yılı başından itibaren yeniden değerleme oranı uygulanarak belirlenen söz konusu parasal sınırların on lirayı aşmayan kısımlarının dikkate alınmaması öngörülmüştür. Buna göre, maddedeki parasal sınır 2022 yılı için 18.710 TL olarak belirlenmiştir.

Temyiz sınırı (m.364):

Bölge Adliye Mahkemeleri 20.07.2016 tarihinde göreve başlamış olup, İcra ve İflâs Kanunu Geçici m. 7’ye göre 20.07.2016 tarihinden sonra verilen kararlar hakkında yeni kanun yolları (istinaf ve temyiz) uygulanacaktır. Bölge adliye mahkemelerinin kararlarının temyiz sınırı, İcra ve İflâs Kanunu m. 364’te 10.000 TL olarak belirlenmiş olup, buradaki parasal sınır, İcra ve İflâs Kanunu Ek Madde 1’de bahsi geçen ve yeniden değerlendirmeye tabi olduğu belirtilen parasal sınırlar arasında sayılmamıştır. Dolayısıyla İcra ve İflâs Kanunu m. 364’teki parasal sınır, Bölge Adliye Mahkemelerinin göreve başlamasıyla uygulama bulmuştur. 10.000 TL olan bu parasal sınır, 02.12.2016 tarihli ve 29906 sayılı Resmi Gazete yayınlanan 6763 sayılı Kanun’un 4. maddesiyle 40.000 TL’ye çıkarılmıştır. Kanun yayınlandığı gün yürürlüğe girdiğinden 02.12.2016 tarihi itibarıyla istinaf sonrası temyiz sınırı 40.000 TL olmuştur. 7165 sayılı Kanun’un 1. maddesiyle bölge adliye mahkemesi hukuk daireleri tarafından verilen ve miktar veya değeri 58.800 TL’yi geçen nihai kararların temyiz sınırı 28.02.2019 tarihi itibarıyla 58.800 TL’ye çıkarılmış olup, aynı değişiklikle İcra ve İflâs Kanunu Ek Madde 1’de m. 364’e atıf yapıldığından bahsi geçen parasal sınır 01.01.2020 tarihi itibarıyla yeniden değerleme oranına göre artırılacaktır. 2021 yılı için temyiz sınırı 78.630 TL olup, TÜİK yeniden değerleme oranının belirlenmesi ile 2022 yılı için % 36,20 oranında artırılarak uygulanacaktır. Şu durumda 2022 yılı için temyiz sınırı, 78.630 x % 36,20 = 28.464,06 + 78.630 = 107.094,06 TL.’dir. Ancak 2004 sayılı İcra ve İflâs Kanunu Ek Madde 1 uyarınca her takvim yılı başından itibaren yeniden değerleme oranı uygulanarak belirlenen söz konusu parasal sınırların on lirayı aşmayan kısımlarının dikkate alınmaması öngörülmüştür. Buna göre, maddedeki parasal sınır 2022 yılı için 107.090 TL olarak belirlenmiştir.

Bölge Adliye Mahkemeleri Göreve Başlamadan Evvelki Temyiz sınırı (m.363):

Bölge Adliye Mahkemeleri 20.07.2016 tarihinde göreve başlamış olup, İcra ve İflâs Kanunu Geçici m. 7’ye göre bu tarihten önce verilen nihai kararlar kesinleşinceye kadar, istinaf kanun yolu değişikliğinden önceki kanun yolları (temyiz ve karar düzeltme) uygulanacağından istinaf öncesi temyiz kanun yoluna ilişkin parasal sınırın da belirlenmesi gerekmektedir. 2017 yılı itibarıyla temyiz sınırı 6.550, 2018 yılı itibarıyla 7.490 TL, 2019 yılı itibarıyla 9.260 TL ve 2020 yılı itibarıyla 11.350 TL’ydi. Bu parasal sınır, İcra ve İflâs Kanunu Ek Madde 1 uyarınca 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 298. maddesine uyarınca artırılacaktır. TÜİK yeniden değerleme oranının belirlenmesi ile tespit edilen % 36,20  yeniden değerleme oranına göre 2022 yılı için İcra ve İflâs Kanunu m. 363’teki temyiz sınırı 12.380 x % 36,20 = 4.481,56 + 12.380 = 16.861,56 TL.’dir. Ancak 2004 sayılı İcra ve İflâs Kanunu Ek Madde 1 uyarınca her takvim yılı başından itibaren yeniden değerleme oranı uygulanarak belirlenen bu parasal sınırın on lirayı aşmayan kısımlarının dikkate alınmaması öngörülmüştür. Buna göre, maddedeki parasal sınır 2022 yılı için 16.860 TL olarak belirlenmiştir.