ÖZET : Bonoya dayalı olarak başlatılan takipte borçlunun yerleşim yerindeki icra dairesinde, bonoda öngörülen ödeme yerinde, ödeme yeri gösterilmeyen bonoda düzenleyenin adının yanında yazılı olan yerde, bononun tanzim edildiği yerdeki icra dairesinde takip yapılabileceği,
T. C.
Y A R G I T A Y
1 2 . H U K U K D A İ R E S İ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
Y A R G I T A Y İ L Â M I
Esas No : 2022/13105
Karar No : 2023/4954
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi
TARİHİ : 20.10.2022
SAYISI : 2022/1147 E., 2022/1678 K.
DAVA TARİHİ : 11.01.2022
HÜKÜM/KARAR : Esastan Ret
TEMYİZ EDEN : Davalı/Davacı
İLK DERECE MAHKEMESİ : Devrek İcra Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 10.03.2022
SAYISI : 2022/1 E., 2022/19 K.
Taraflar arasındaki kambiyo senetlerine özgü haciz yoluyla başlatılan icra takibinde yetkiye ve borca itiraz, senedin kambiyo vasfına ilişkin şikayet ile yabancılık unsuru şikayetinden dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince yetki itirazının kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurularının ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı taraf vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Borçlu vekili itiraz/şikayet dilekçesinde; Devrek İcra Müdürlüğü’nün 2021/1464 Esas sayılı dosyasında müvekkili aleyhine kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla icra takibi başlatıldığını, müvekkilinin yerleşim yerinin Beykoz/İstanbul olması sebebiyle Devrek İcra Müdürlüğü’nde başlatılan takipte yetki itirazında bulunduklarını, müvekkilinin takip talebinde ismi olmamasına rağmen sonradan ödeme emrine adı yazılarak aleyhine haksız olarak takip başlatıldığını, takip konusu senetteki borca ve imzaya itiraz edildiğini, senedin zamanaşımına uğradığını, talep edilen faiz oranına ve işletilen faize itiraz edildiğini, senet borçlusunun yabancı vatandaş olması ve senedin İran’da düzenlenmesi sebebiyle işbu senede dayalı olarak takip başlatılıp başlatılmayacağının yargılamayı gerektirdiğini ileri sürerek Beykoz İcra Müdürlüğü’nün yetkili olduğunun kabulünü, ödeme emrinin iptalini, takibin iptalini ve alacaklının %20 oranında kötüniyet tazminatı ile para cezasına mahkumiyetini talep etmiştir.
II. CEVAP
Alacaklı vekili cevap dilekçesinde; senedi tanzim ederken borçlunun Ebraham Khodadoda Dizaj olduğu, 2020 yılında Türk vatandaşı olarak İbrahim Şahoğlu ismini aldığını, senet üzerindeki imzanın borçluya ait olduğunu, iddiaların asılsız olduğunu, borçlu yetki itirazında bulunmuşsa da borçlunun yetkilisi olduğu şirketin (Ekatürk Ltd. Şti) Devrek’de olması ve borçlunun burada ikamet etmesi sebebiyle itirazının yerinde olmadığını beyan ederek itirazın ve şikayetin reddi ile %20’den aşağı olmamak üzere inkar tazminatına hükmedilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile Devrek İcra Müdürlüğü’nün 2021/1464 Esas sayılı dosyasında alacaklı Burhan Çelik… Ltd. Şti. tarafından borçlu K…. Khoudadı aleyhine kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla icra takibi başlatıldığı, Nüfus Ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’nden gelen kimlik bilgilere göre Türk vatandaşlığını kazanan İ.. Şahoğlu’nun dosyaya borçlu olarak eklenerek ödeme emri gönderildiği, bonoya dayalı olarak başlatılan takipte borçlunun yerleşim yerindeki icra dairesinde, bonoda öngörülen ödeme yerinde, ödeme yeri gösterilmeyen bonoda düzenleyenin adının yanında yazılı olan yerde, bononun tanzim edildiği yerdeki icra dairesinde takip yapılabileceği, somut olayda borçlunun yerleşim yerinin Beykoz olduğu, bonoda borçlu adının yanında Tahran/İran yazıldığı Devrek İcra Müdürlüğü’nü yetkili kılacak unsurun bulunmadığından davacının yetki itirazının kabulü ile Devrek İcra Müdürlüğünün 2021/1464 Esas sayılı dosyasında davacı borçlu yönünden Devrek İcra Müdürlüğünün yetkisizliğine, yetkili icra dairesinin Beykoz İcra Müdürlüğü olduğuna, kararın kesinleşmesinden sonra talep halinde takip dosyasının Beykoz İcra Müdürlüğü’ne gönderilmesine, kararın kesinleşmesinden itibaren 2 hafta içinde takip dosyasının yetkili icra müdürlüğüne gönderilmesi talebinde bulunulmaması halinde HMK 20. maddesi uyarınca takibin açılmamış sayılmasına karar verileceğinin ihtarına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuran
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
Şikayet/itiraz eden borçlu vekili istinaf dilekçesinde; müvekkili hakkında takip talepnamesi olmadan usulsüz olarak takip dosyasına borçlu olarak eklenerek ödeme emri gönderilmesinin hukuka aykırı olduğunu, takip talepnamesi düzenlenmesinin takip şartı olduğunu, mahkemece öncelikle bu hususun incelenmesi gerektiğini, ödeme emrinin iptaline karar verilmesi gerektiğini beyan ederek kararın kaldırılmasını istemiştir.
Karşı taraf alacaklı vekili istinaf dilekçesinde; şikayet/itiraz eden borçlunun diğer borçlu Ekaturk ….. Ltd. Şti’nin yetkilisi olduğunu, işbu şirketin ve borçlunun adresinin Devrek olduğunu, itirazın kötüniyetle yapıldığını beyan ederek kararın kaldırılmasını istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile İİK’nın 4. maddesine göre, takip hangi icra dairesinde başlatılmış ise, bu takiple ilgili itiraz ve şikayetler, takibin yapıldığı icra müdürlüğünün bağlı bulunduğu icra mahkemesinde çözümlenmesi gerektiği, yetki itirazı esas hakkındaki itirazla birlikte yapılmakla mahkemece öncelikle yetki meselesinin karara bağlanması gerektiği, bonoya dayalı olarak başlatılan takipte, borçlunun yerleşim yerindeki icra dairesinde, bonoda öngörülen ödeme yerinde, bononun tanzim edildiği yerdeki icra dairesinde takip başlatılabileceği, somut olayda borçlunun yerleşim yerinin Beykoz olduğu, bononun keşide yerinin Tahran/İran olduğu dolayısıyla mahkemece Beykoz İcra Dairelerinin yetkili olduğu yönünde verilen kararın usul ve yasaya uygun olduğu gerekçesiyle davacı ve davalının istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK’nın 353/1-b.1. maddesi uyarınca ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
Taraf vekilleri istinaf dilekçesindeki sebepleri tekrar ederek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, bonoya dayalı olarak kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla başlatılan takipte yetkiye itiraza ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
İİK’nın 4. ve 50. maddeleri, TTK’nın 773. maddesi, HMK’nın 6. maddesi
3. Değerlendirme
1-Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2-Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup taraf vekilleri tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK’nın 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK’nın 370. maddeleri uyarınca ONANMASINA,
Alınması gereken 269,85’er TL temyiz harcından, evvelce alınan harç varsa mahsubu ile eksik harcın temyiz edenlerden tahsiline,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
13.09.2023 tarihinden oy birliğiyle karar verildi.