Borçlu Karayolları Genel Müdürlüğü’nün harçtan muaf olduğu, bu nedenle, alacağın ödenmesi sırasında yatırılan paradan İcra Dairesi’nce tahsil harcı kesilemeyeceği-
Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
Alacaklı vekili, icra mahkemesine başvurusunda; borçlu Karayolları Genel Müdürlüğü’nün harç ve vergi dışındaki dosya borcunu İcra Müdürlüğü’ne ödediğini, ancak reddiyat işlemi esnasında borçlunun harçtan muaf olmasına rağmen tahsil harcı kesilerek müvekkiline eksik ödeme yapıldığını ileri sürerek reddiyat işleminin iptalini ve kesilen harcın müvekkiline iadesini istemiştir. Mahkemece, borçlu Karayolları Genel Müdürlüğü’nün özel bütçeye dahil olması sebebiyle harçtan muaf olmadığı gerekçesiyle şikayetin reddine karar verilmesi üzere, karar alacaklı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 28/b maddesine göre, tahsil harcı, alacağın ödenmesi sırasında yatırılan paradan tahsil edilir.
İcra ve İflas Kanunu’nun 15. maddesi ise, kanunda tersine hüküm bulunmadıkça, bütün harç ve masrafların borçluya ait olduğunu, bunların neticede ayrıca hüküm ve takibe hacet kalmaksızın borçludan tahsil olunacağını öngörmektedir.
Harçlar Kanunu’nun 32. maddesine göre, ilgilisi tarafından ödenmeyen harçları diğer taraf ödeyebilir ve ödenen bu para sonuçta ayrıca bir isteğe gerek olmaksızın hükümde nazara alınır.
Değinilen bu Kanun hükümlerine göre, tahsil harcının sorumlusu daima borçludur (İcra ve İflas Kanunu, md.15). Bu harcın, Kanun (492 sayılı Harçlar Kanunu, md.28/b) gereği icra dairesince alacağın ödenmesi sırasında yatırılan paradan tahsil edilmesi, sorumlusunun borçlu olduğu yönündeki düzenleme bakımından sonuca etkili değildir; borçlunun söz konusu sorumluluğunu ortadan kaldırmaz. Borçlunun borcu, yatırılan paradan kesilerek ödenen tahsil harcı kadar devam edeceğinden, alacaklının kesilen harç miktarı kadar takibe devam hakkı vardır. Yani, alacaklı, gerçekte borçlunun sorumluluğu altında bulunan ve ancak yatırılan paradan kesilen tahsil harcını borçludan alma hakkına sahiptir. Zaten alacağın tamamı karşılanana kadar tahsilata devam edilir.
Ancak, somut olayda borçlu Karayolları Genel Müdürlüğü olup, 6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğü’nün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’un 12/2. maddesi gereğince harçtan muaftır. Bu nedenle, alacağın ödenmesi sırasında yatırılan paradan İcra Dairesi’nce tahsil harcı kesilemez. O halde, Mahkeme’ce şikayetin kabulüne karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçeyle reddi isabetsizdir.
SONUÇ : Alacaklının temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK’nin 366. ve HUMK’nin 428. maddeleri uyarınca BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, ilamın tebliğinden itibaren 10 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 09/10/2019 gününde oy birliğiyle karar verildi.
12. HD. 09.10.2019 T. E: 10253, K: 14491