T.C.
ANKARA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
19. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO : 2022/2325
KARAR NO : 2022/2559
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
K A R A R
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ANKARA 13. İCRA HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ : 22/09/2022
NUMARASI : 2022/464 E.- 2022/631 K.
İCRA DOSYA NUMARASI : Ankara Satış Gayrimenkul İcra Müdürlüğü 2022/131 Tal.
DAVANIN KONUSU : İHALENİN FESHİ
KARAR TARİHİ : 29/12/2022
KARAR YAZIM TARİHİ : 23/01/2023
Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararı aleyhine süresi içinde şikayetçi borçlu vekili tarafından istinaf yoluna başvurulmuş olmakla, HMK’nın 353.maddesi gereğince dosya üzerinden yapılan inceleme neticesinde işin gereği görüşülüp düşünüldü:
Şikayetçi borçlu vekili mahkemeye sunduğu şikayet dilekçesinde; müvekkiline ait Ankara ili, ……..ilçesi, ………Mahalle/Mevki, 30404 ada 16 parsel 2. Kat, 6 nolu bağımsız bölümün 23/08/2022 tarihinde ………….Ercan’a ihale edildiğini, müvekkilinin borcunun olmadığını, menfi tespit davası açıldığını, ihale bedelinin rüçhanlı alacaklar ve satış masraflarından az olamayacağını, ihale tekliflerinin de bu rakamın tespiti ile söz konusu rakam üzerinden yapılacağının ilan edilmesi gerektiğini, taşınmaz üzerinde ipotek bulunduğunu, ipotek bedeli 700.000,00 TL olmasına rağmen icra müdürlüğünce dava konusu yer için takdir olunan 520.000,00 TL bedelin %50’si üzerinden ilan edilerek ihale işleminin yapıldığını, ipoteğin devam edip etmediği ve devam ediyorsa miktarı ipotek alacaklılarından sorulup tespit edilmeksizin taşınmazların satışının gerçekleştirildiğini, ipotek alacaklılarının ipotek bedeli altında satışa muvafakat ettiğine dair bir belgenin de dosya içinde mevcut olmadığını, ihale bedelinin rüçhanlı alacakları ve satış masraflarını karşılaması gerektiğinden teklifin satış ilanında belirtildiği gibi takdir edilen 520.000,00 TL’nin %50’si yani 260.000,00 TL’ den başlatılarak ihale yapılmasının haksız ve hukuka aykırı olduğunu, kıymet takdiri yapılan gayrimenkülün bağımsız bölüm bilgileri ile satışı yapılan gayrimenkulün bağımsız bölüm numaralarının farklı olduğunu, Ankara İli ………İlçesi …….Mah. 30404 Ada 16 Parsel 2. Kat 16 bağımsız bölüm numaralı taşınmazın satış işlemleri yürütülmekte iken kıymet takdirinin Ankara İli, …….İlçesi, ……..Mahallesi, 30404 ada 16 parseli 2.Kat (6) no.lu bağımsız bölüm için yapıldığını, satışı istenen gayrimenkul ile kıymet takdiri yapılan gayrimenkulün bağımsız bölüm numaralarının farklı olduğunu, gayrimenkulün kıymetinin esaslı özellikleri tam olarak tespit edilmeden eksik gösterildiğini, kıymet takdirinin 12/02/2020 tarihli olduğunu, süresinde satış istenmediğinden takibin düştüğünü, 2. kez dosya yenilenerek 10.03.2022 tarihinde kıymet takdiri yapıldığını, ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile takipte süresinde satış istenmemesi durumunda alacaklının ipotek hakkı devam etmek ile beraber düşen dosya üzerinden ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile takibe devam edilebilmesinin mümkün olmadığını belirterek ihalenin feshine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı alacaklı ile davalı ihale alıcısı vekili cevap dilekçelerinde; şikayetin reddine karar verilmesini istemişlerdir.
Mahkemece yapılan yargılama neticesinde; davalı ihale alıcısının ihale bedelini yatırmaması nedeni ile şikayete konu 23/08/2022 tarihli ihalenin 09/09/2022 tarihli memur işlemi ile iptaline karar verilerek yeni ihale gününün belirlendiği, bu itibarla şikayetin konusunun kalmadığının anlaşıldığı, HMK’nun 331/1 maddesi gereğince davanın konusuz kalması sebebiyle davanın esası hakkında bir karar verilmesine gerek bulunmayan hâllerde, hâkimin davanın açıldığı tarihteki tarafların haklılık durumuna göre yargılama giderlerine hükmedeceği, satışa hazırlık işlemlerinden kaynaklanan nedenlerle ihalenin feshi isteminde bulunulabilmesi için usulsüz olduğu ileri sürülen hususun ihaleden önce şikayetçi tarafından öğrenilmemiş olması, öğrenilmiş ise İİK. nun 16/1.maddesinde öngörülen yasal yedi günlük sürede icra mahkemesi nezdinde şikayet konusu yapılması gerektiği, şikayetçi, fesih nedeni olarak ileri sürdüğü ihaleye hazırlık dönemine ilişkin bir durumu yasal sürede icra mahkemesine şikayet yoluyla ileri sürmezse daha sonra aynı nedene dayalı olarak ihalenin feshini isteyemeyeceği, satışa hazırlık işlemlerine yönelik şikayet üzerine mahkemece verilecek kararlar kesin olmakla beraber, süresinde şikayet hakkının kullanıldığı hallerde icra mahkemesi kararının ihalenin feshi aşamasında incelenmesinin mümkün olduğu, ancak yasanın öngördüğü bu olanağı kullanmayanların aynı şikayet nedenleri ile ihalenin feshini talep edemeyeceği (Yargıtay 12. Hukuk Dairesinin 31/01/2022 tarih ve 2021/11821 E, 2022/829 K sayılı kararı), şikayetçi borçlunun satışa hazırlık işlemlerini en geç 05/07/2022 tarihinde satış ilanının kendisine tebliği ile öğrendiği, tebliğ tarihinden itibaren süresi içerisinde satışa hazırlık işlemlerine yönelik şikayette bulunmadığı gibi kıymet takdirine itiraz da etmediği, şikayet bölümünde ileri sürdüğü şikayet sebeplerinin ihalenin feshi nedeni olarak değerlendirilmediği, 26/08/2022 şikayet tarihinde yürürlükte bulunan İİK’nun 134/8.maddesi gereğince ihalenin feshini şikayet yolu ile talep eden ilgilinin vaki yolsuzluk neticesinde kendi menfaatinin muhtel olduğunu ispata mecbur olduğu, yerleşik Yargıtay uygulamasına göre ihale bedelinin en az muhammen bedel kadar olması halinde ihalede zarar unsurunun gerçekleşmediğinin kabulünün gerekeceği (Yargıtay 12. Hukuk Dairesinin 21/10/2021 tarih ve 2021/9076 E, 2021/9384 K sayılı ilamı), icra dosyasına göre şikayet konusu taşınmazın satış bedeli 1.100.000,00 TL olup, kıymet takdiri ile belirlenen 520.000,00 TL muhammen bedelin üzerinde olduğu, şikayetçinin dava konusu ihalenin feshi isteminde menfaatinin ne suretle muhtel olduğunu ispatlayamadığı, bu durumda zarar unsurunun gerçekleşmediği, şikayetçinin ihalenin feshini istemekte hukuki yararı bulunmadığından yargılama giderlerinden sorumlu tutulması gerektiği yönündeki gerekçeyle “Konusuz kalması sebebiyle şikayetin (ihalenin feshi isteminin) esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına, Şikayet konusuz kalmış olup, ihalenin feshi isteminin reddine karar verilmediğinden ve ihalenin feshi isteminde zarar unsuru gerçekleşmediğinden İİK’nun 134/11. maddesi uyarınca şikayetçinin para cezası ile mahkumiyetine yer olmadığına, Yasal dayanağı bulunmadığından davalı alacaklı vekilinin tazminat talebinin reddine” karar verilmiştir.
Şikayetçi borçlu vekili istinaf dilekçesinde; ihalenin usulüne uygun yapılmaması, haksız ve hukuka aykırı olması nedeni ile dava açıldığını, davalı Uğur Ercan tarafından ihale bedeli süresi içerisinde yatırılmadığından ihalenin iptal edildiğini, mahkemece konusuz kalan davada karar verilmesine yer olmadığına karar verildiğini, HMK’nun 331/1 maddesi gereğince yargılama giderlerinden sorumluluk konusunda yaptığı değerlendirmede; ihale bedelinin muhammen bedelin üstünde olması nedeni ile zarar unsurunun gerçekleşmediğinin ve müvekkilinin menfaatinin bulunmadığı kabul edilerek müvekkilinin davanın açılmasında haksız olduğuna hükmedildiğini, yapılan tespit ve değerlendirmenin haksız ve hukuka aykırı olduğunu, dava konusu takibe ilişkin menfi tespit davasının devam ettiğini, müvekkilinin menfaati olmadığı değerlendirmesinin kabul edilemeyeceğini, taşınmazın rüçhanlı alacaklar ve satış masraflarından az olmamak üzere ihale edilmesi gerektiğini, muhammen bedel ihale bedelinden çok düşük olduğu halde ihale yapılmasının açıkça kanuna aykırı ve haksız olduğunu, dava açılmasında müvekkilinin dava tarihi itibari ile haklı olduğunu belirterek mahkeme kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
Uyuşmazlık; ihalenin feshi istemine ilişkin şikayet niteliğindedir.
Takip dosyasının incelenmesinde; Erzurum 1.İcra müdürlüğünün 2017/5902E. sayılı dosyasında alacaklı tarafından borçlular aleyhine ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla ilamlı takip başlatıldığı, ipotek konusu Ankara İl, ………İlçesi, 304ada 16 parsel 2. Kat 6 nolu bağımsız bölümün tapuda şikayetçi adına kayıtlı olduğu, satış için talimat yazılan Ankara Gayrimenkul Satış İcra Müdürlüğünün 2012/131 Tal. sayılı dosyasında 17.03.2022 tarihli kıymet takdirinde taşınmaza 520.000,00 TL değer takdir edildiği, 24.06.2022 tarihli satış kararına istinaden taşınmazın bu bedel üzerinden satışa çıkarıldığı ve 23.08.2022 tarihli 1. satış gününde 1.100.000,00 TL’ye ………Ercan’a ihale edildiği, icra müdürlüğünce alınan 09.09.2022 tarihli kararda satışa karar verilen mahcuzların belirtilen artırma teklif verme süresi sonunda; en yüksek teklif verenin, ihale bedelini yatırmaması nedeniyle ihalenin iptal edildiğinin ve malların ihalesinin 2.ihale tarih ve saati arasında yeniden yapılmasına karar verildiği, 20.09.2022 tarihli 2. satış gününde ise taşınmazın 701.000,00 TL bedel ile …..Güneş’e ihale edildiği, 05.10.2022 tarihli arttırma sonuç tutanağında satışa karar verilen mahcuzun belirtilen arttırma teklif verme süresi sonunda; en yüksek teklif verenin, ihale bedelini yatırmaması nedeniyle yapılan 2. ihalenin iptali ile İİK’nun 115/3 maddesi uyarınca hak sahiplerine ödenmek üzere teminatın dosyada tutularak satışın düşürülmesine karar verildiği görülmüştür.
7343 Sayılı Kanun’un 17. maddesi ile değişik 2004 Sayılı İİK.’nın “ihalenin yapılması” başlıklı 115. maddesinde;
” Birinci ve ikinci ihale, icra müdürü tarafından, ilanda belirlenen gün ve saatte, haczedilen malın muhammen kıymetinin yüzde ellisi üzerinden başlatılır. Şartların yerine gelmesi hâlinde mal, en yüksek teklif verene ihale edilir. Şu kadar ki, artırma bedelinin haczedilen malın muhammen kıymetinin yüzde ellisi ile o malla güvence altına alınan ve satış isteyenin alacağına rüçhanı olan alacakların toplamından hangisi fazla ise bu miktarı ve ayrıca bu miktara ilave olarak paraya çevirme ve paylaştırma masraflarını da geçmesi şarttır.
Artırmanın sona erdiği gün ve saatte şartların bulunması hâlinde, mal en yüksek teklif verene ihale edilmiş olur ve malın mülkiyeti ihale alıcısına geçer.
İhale alıcısının en yüksek teklifi verip de süresi içinde ihale bedelini yatırmaması hâlinde alınan teminat iade edilmeyip öncelikle satış masraflarından düşülmek üzere hak sahiplerine alacaklarına mahsuben ödenir.
İcra müdürü, elektronik satış portalında artırma bittikten sonraki ilk iş gününde artırmanın sonucuyla ilgili bir artırma sonuç tutanağı düzenler ve bu tutanaktaki bilgileri aynı gün satış portalında ilan eder. Tutanakta; ihalenin hangi gün ve saatte tamamlandığı, şartlar yerine gelmişse en yüksek teklifi verene malın ihale edildiği, tutanağın ilanından itibaren yedi gün içinde ihale bedelinin icra dairesi hesabına yatırılması gerektiği ve şartlar yerine gelmediği takdirde ihalenin hangi gerekçeyle yapılamadığı belirtilir.
Satış talebi teklif verme başladıktan sonra geri alınamaz. Teklif verme süresinin bitimine kadar borcun tamamen ödenmesi hâlinde satış durdurulur.
İcra müdürü, asgari ihale bedelinin teklif edilmediği, en yüksek teklif verenin ihale bedelini yatırmadığı veya teklif verme süresinin bitiminden önce borcun ödendiği hâllerde, ihalenin yapılamadığını veya iptal edildiğini tutanakla tespit eder. Asgari ihale bedelinin teklif edilmediği veya en yüksek teklif verenin ihale bedelini yatırmadığı hâllerde ikinci artırma, birinci artırmadaki şartlar çerçevesinde daha önce ilan edilen tarihte başlar.
Artırmada, alıcı çıkmazsa veya bu maddede yazılı şartlar gerçekleşmezse alacaklı, önceki satış talebinden kalan satış isteme süresi içinde satış günü verilmesini talep edebilir. Satış isteme süresi satış talebiyle birlikte durur ve duran bu süre, ihalenin yapılamadığına veya iptal edildiğine ilişkin tutanak tarihinden itibaren kaldığı yerden işlemeye başlar.
İcra müdürü, artırma bittikten sonraki ilk iş gününde elektronik satış portalından kaynaklanan teknik sebeplerle, artırmanın son on dakikası içinde teklif verilemediğini satış portalı kayıtlarından tespit ederse artırma süresinin bir gün uzatılmasına karar verir; kararda artırmanın başlayacağı ve biteceği tarih ve saatleri gösterir ve tüm bu hususları satış portalında derhâl duyurur. Bu durumda artırmanın başlangıç tarihi, artırma süresinin uzatılmasına karar verildiği tarihten itibaren üç günü geçemez. Bu süre içinde, daha önce en yüksek teklif veren teklifiyle bağlı olacağı gibi yeni istekliler de teminatı yatırmak suretiyle artırmaya katılabilir” hükmü düzenlenmiştir.
30/11/2021 tarihinde yürürlüğe giren 7343 sayılı Kanun’un 32.maddesi ile 2004 sayılı İİK’nın 133. maddesi ilga edilmiş ise de İİK’nın Geçici 18. maddesinde;
“…87, 88, 106, 110, 111/b, 114, 115, 118, 124, 126, 127, 129, 130, 133, 242 ve 244 üncü maddeler ile 134 üncü maddenin dokuz ve onuncu fıkralarında bu maddeyi ihdas eden Kanunla yapılan değişikliklerin uygulanmasına Adalet Bakanlığınca belirlenen il veya ilçelerde, 111/b maddesinin uygulanmasına ilişkin yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren başlanır ve bu değişiklikler en geç bir yılın sonunda ülke genelinde uygulanır. Değişikliklerin hangi il veya ilçede ne zaman uygulanacağı Adalet Bakanlığının resmi internet sitesinde duyurulur. Bu değişikliklerin uygulanmasında aşağıdaki esaslar dikkate alınır: ………….
3.Uygulamaya geçilen il ve ilçelerde, taşınır rehninin veya ipoteğin paraya çevrilmesi, iflas tasfiyesi ve ortaklığın giderilmesine ilişkin satışlar bakımından, geçiş tarihinden sonra ilanı yapılacak açık artırmalar hakkında bu maddeyi ihdas eden Kanunla değiştirilen ve ihdas edilen hükümler uygulanır. Geçiş tarihinden önce ilanı yapılmış açık artırmalar hakkında ise değişikliklerden önceki hükümler ile ilga edilen hükümlerin uygulanmasına devam olunur……” düzenlemesi getirilmiştir.
Dairemizce yapılan değerlendirmeler neticesinde; HMK.’nın 355. maddesine göre istinaf incelenmesinin dilekçede belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılabileceği, ancak kamu düzenine aykırılık hallerinin resen gözetilebileceği, yasada öngörüldüğü şekilde geçiş tarihi itibariyle ilanı yapılacak satışlar hakkında elektronik satış uygulamasına geçilen mahallere ilişkin Adalet Bakanlığınca yayınlanan listeye göre Ankara ili ve ilçelerinde uygulamaya 01.06.2022 tarihinde geçildiği, somut olayda satış kararının 24.06.2022 tarihinde alındığı dikkate alındığında söz konusu madde uyarınca değişikliklerin somut olayda uygulanmasının gerektiği, bu kapsamda mülga edilen İİK’nın 133. maddesi kapsamında değerlendirme yapılamayacağı, 23.08.2022 tarihli 1. satış gününde taşınmazın ihalesinin yapıldığı, ancak belirlenen sürede ihale bedelinin yatırılmaması nedeniyle icra müdürülüğünce alınan 09.09.2022 tarihli kararda satışa karar verilen mahcuzların belirtilen artırma teklif verme süresi sonunda en yüksek teklif verenin ihale bedelini yatırmaması nedeniyle ihalenin iptal edildiğinin ve malların ihalesinin 2.ihale tarih ve saati arasında tekrar yapılmasına karar verildiği, yukarıda açıklandığı üzere 133. maddenin mülga olduğu da dikkate alındığında şikayet konusu edilen 23.08.2022 tarihli ihalenin feshi talebinin de konusunun kalmadığı, dosya kapsamı, ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında mahkemenin vaka ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık olmadığı ve hükümde kamu düzenine aykırılık bulunmadığı anlaşıldığından şikayetçi borçlu vekilinin istinaf başvurusunun HMK’nın 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine karar vermek gerekmiş, aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan sebeplerle;
Şikayetçi borçlu vekilinin Ankara 13 .İcra Hukuk Mahkemesinin 22/09/2022 tarih ve 2022/464 E. 2022/631 K.sayılı kararına yönelik istinaf başvurusunun HMK’nın 353/1-b-1 maddesi uyarınca esastan REDDİNE,
Harç peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına,
Yargılama giderlerinin istinaf talep eden üzerinde bırakılmasına,
Dair, İİK.nın 364, 366 ve 7035 Sayılı Kanun’un 31.maddesi ile değişik HMK.nın 361/1 maddeleri gereğince kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde temyiz yolu açık olmak üzere dosya üzerinden yapılan inceleme sonucu 29/12/2022tarihinde oybirliğiyle karar verildi.