T.C.
YARGITAY
12. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2025/404
KARAR NO: 2025/1933
Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki davacı/ipotek alacaklısı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
Şikayetçi ipotek alacaklısının, icra mahkemesine başvurusunda; sair fesih iddialarının yanı sıra ihale konusu taşınmaz üzerinde 1. dereceden tesis edilmiş ipotek nedeniyle icra dosyasında ipotek alacaklısı konumunda olduğunu, ihaleye teminatsız katılma hakkı olduğu halde bu talebinin icra müdürlüğünce reddedildiğini ileri sürerek 27.11.2023 tarihinde yapılan ihalenin feshini istediği, İlk Derece Mahkemesince şikayetçi tarafından iflas dosyasına alacak kaydı yapılmadığı gibi teminatsız olarak ihaleye katılma talebinin reddine dair 21.11.2023 tarihli müdürlük kararına karşı şikayet yoluna başvurulmadığı gerekçesiyle şikayetin reddine, ihale bedelinin %1’i oranında para cezası ile cezalandırılmasına hükmedildiği; kararın şikayetçi tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verildiği görülmektedir.
İİK’nın satış kararı tarihine göre yürürlükte olan 124/3. maddesine göre; “Artırmaya iştirak edeceklerin taşınmazın muhammen kıymetinin yüzde yirmisi nispetinde pey akçesi veya milli bir bankanın teminat mektubunu tevdi etmeleri şartnameye yazılır”.
Haciz koydurmuş alacaklı bir kişi ise veya birden fazla kişi olmasına rağmen alacağı ilk sırada ise, bu durumda alacağının, taşınmazın muhammen bedelinin yüzde yirmisi kadar veya ondan fazla olması halinde artırmaya katılabilmek için teminat göstermekle yükümlü değildir. Ancak, haciz koydurmuş birden fazla alacaklı varsa ve ihaleye teminatsız girmek isteyen alacaklının alacağı ilk sırada değil ise, teminat göstermekten muaf tutulabilmesi için, kendisinden önce gelen alacaklıların alacak bedelleri toplamının, muhammen bedelden çıkarılması sonucu kalan miktarın, muhammen bedelin %20’sini karşılaması veya üzerinde olması ve ayrıca şikayetçinin alacağının da muhammen bedelin %20’sini karşılaması gerekir.
Somut olayda, ipotek veren borçlu E.Y.’in iflasına, iflasın 15.01.2015 tarihinde 15:36 itibariyle açılmasına karar verildiği, şikayete konu ihale işlemlerinin İstanbul 1. İflas Müdürlüğü’nün 2015/1 İflas sayılı dosyasından yürütüldüğü, İstanbul 9. Noterliğinin 23.05.2012 tarih ve 03918 yevmiye numaralı temliknamesinin incelenmesinde, temlik edenin A.A., temlik alanın H.E. (vekaleten H.A.), temlik edilen miktarın 200.000,00-TL, bilgi verilecek olanın ise alacaklı Türk Ekonomi Bankası olduğu, ilgili temliknamede A.A.Türk Ekonomi Bankası’na 200.000,00-TL değerinde ödemede bulunduğunun; BK m. 162 (TBK m. 183) gereğince H.E.aynı bedelle devir ve temlik edildiğinin ifade edildiği, Türk Ekonomi Bankası tarafından İstanbul 10. İcra Dairesinin 2010/5319 E. sayılı takip dosyasına konu alacağın ferileri ile birlikte 30.12.2015 tarihinde H.E. temlik edildiği, 23.12.2016 tarih ve 27733 yevmiye numaralı temlikname ile bu defa H.E. tarafından İstanbul 9. Noterliğinin 23.05.2012 tarih ve 03918 yevmiye numaralı temliknamesi ile İstanbul 10. İcra Dairesinin 2010/5319 E. ve Şişli 5. İcra Müdürlüğünün 2011/186 Tal. sayılı dosyalarından hacizli İstanbul İli, Şişli İlçesi, .. Mahalle/Mevki, 1913 Ada No: 12 parselde kayıtlı 7 numaralı mesken (ihaleye konu taşınmaz) için Türk Ekonomi Bankası’na ödenen ve kendisine temlik edilen 200.000,00 TL’nin BK m. 162 (TBK m. 183) gereğince A.Y’e temlik edildiği, A.Y. tarafından borçlu ipotek veren E.Y.aleyhine 24.07.2017 tarihinde İstanbul 10. İcra Dairesi 2017/4074 E. sayılı ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile ilamlı takip başlatıldığı anlaşılmaktadır.
Her ne kadar, İstanbul 1. İflas Müdürlüğü’nün 2015/1 İflas sayılı dosyasından aldırılan 07.10.2021 tarihli bilirkişi raporu ile A.Y. ile H.E. arasındaki 23.05.2012 tarihli temlik işleminin geçerli olmadığı dolayısıyla şikayetçinin ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile takip hakkının bulunmadığı tespiti üzerine iflas müdürlüğünce şikayetçinin teminatsız ihaleye katılma talebi reddedilmiş ise de; şikayetçi A.Y. alacaklı sıfatı ile borçlu ipotek veren E.Y. hakkında İstanbul 10. İcra Dairesi 2017/4074 E. sayılı takip dosyası ile başlatılan ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile ilamlı takibin herhangi bir nedenle iptal edilmediği ve ayakta olduğu, temliknamelerin geçerli olmadığına ilişkin bir mahkeme kararı da bulunmadığı dikkate alındığında, şikayetçi A.Y. ipotek alacaklısı sıfatı ile teminatsız ihaleye katılma talebinin İİK’nın 124/3. maddesi uyarınca değerlendirilmesi gerekmektedir.
Kabule göre de; şikayetçinin teminatsız ihaleye katılma talebinin iflas müdürlüğünce reddi kararına karşı şikayet yoluna başvurulmamış olması, bu hususun ihalenin feshi sebebi olarak ileri sürülmesine ve ihalenin feshi sebebi olarak değerlendirilmesine engel değildir.
Öte yandan; İİK’nın 193/3. maddesi uyarınca ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla yapılan takip iflas kararı ile durmaz. İflastan sonra da takibe, iflas masasına karşı devam edilir. Bu nedenle gerek ilk derece mahkemesi gerek bölge adliye mahkemesi gerekçesinin aksine ipotek alacaklısının alacağını iflas dosyasına kaydettirme zorunluluğu bulunmamaktadır.
O halde, İlk Derece Mahkemesince,yukarıda belirtilen ilke ve kurallara göre ipotek alacaklısının teminat muafiyetine sahip olup olmadığı değerlendirilerek işin esası incelenmek sureti ile sonuca gidilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile şikayetin reddine karar verilmesi ve istinaf başvurusunun Bölge Adliye Mahkemesince esastan reddedilmesi isabetsiz olup, Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılması ile İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması gerekmiştir.
SONUÇ :
İpotek alacaklısının temyiz isteminin kabulü ile yukarıda yazılı nedenlerle 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK’nun 364/2. maddesinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK’nun 373/1. maddesi uyarınca,İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 21. Hukuk Dairesi’nin 03.12.2024 tarih ve 2024/2302 E. – 2024/3302 K. sayılı kararının KALDIRILMASINA,
İstanbul 2. İcra Hukuk Mahkemesi’nin 23.05.2024 tarih ve 2023/546 E. – 2024/234 K. sayılı kararının BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, dosyanın İlk Derece Mahkemesi’ne, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesi’ne gönderilmesine, 04.03.2025 gününde oy birliğiyle karar verildi.