12. Hukuk Dairesi 2022/12480 E. , 2023/38 K.
“İçtihat Metni”
MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 22. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki ihalenin feshi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulü ile ihalenin feshine karar verilmiştir.
Kararın davalılar vekilince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davalı vekilinin istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekilince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi … tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; ihaleye esas dosya olan … … 21. İcra Md. 2019/37547 E. sayılı dosyaya sunulan … 6.Noterliği’nin 11.02.2022 tarih ve 01097 yevmiye nolu Temlikname ile alacaklı …’ın ipotek hakkını, ipoteğe ilişkin icra takip dosyasını ve alacağını … isimli şahsa temlik ettiğinin anlaşıldığı, ancak temlik alacaklısının … isimli şahıs olduğu açıkça ortadayken, gerçeğe aykırı olarak, temlik alacaklısının … Varlık Gayrimenkul A.Ş. olduğu ve … Varlık Gayrimenkul A.Ş.’nin 14.02.2022 tarihinde yapılacak olan satışa teminatsız ve alacağa mahsuben iştirakinde sakınca olmadığına ilişkin bir yazının esas icra dosyasından satışın yapılacağı talimat dosyasına gönderildiği, bu yazı doğrultusunda yapılan ihaleye … Varlık Gayrimenkul A.Ş. Firması alacaklı sıfatıyla teminatsız ve alacağa mahsuben iştirak ettiği ve taşınmazın alacağa mahsuben … Varlık Gayrimenkul A.Ş. Firmasına ihale edildiği, temliknameye göre hiçbir hak sahibi olmayan ve konu alacakla hiçbir ilgisi bulunmayan ihale alıcısı … Varlık Gayrimenkul A.Ş. Firmasının, ihaleye alacaklı sıfatıyla teminatsız ve alacağa mahsuben iştirak etmesi mümkün olmadığı iddiası ile 14.02.2022 tarihli ihalenin feshine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı … vekili cevap dilekçesinde; alacağın 14.02.2022 tarihli temlik sözleşmesiyle … AŞ’den temlik alındığını, ihale pey tutanağında müvekkilinin adı ve imzası bulunmasına rağmen … Varlık Gayrimenkul A.Ş.’nin yetkilisi olması sebebiyle zuhulen hataya düşülerek ihale alıcısı olarak bu şirketin adının yazıldığını, maddi hata olarak değerlendirilebilecek bir hata ile ihalenin feshine karar verilemeyeceğini, bu hususun icra müdürlüğünce sonradan düzeltildiğini ve yapılan işlemlerle huzurdaki davanın konusuz kaldığını, müvekkilinin ihale alıcısı sıfatıyla kendisine kalan bakiyeyi tamamlaması hususunda söz konusu ihalenin kesinleşmesine mütaakip icra dosyasına depo edilip akabinde sıra cetveli oluşturulacağını, müvekkili tarafından eksik kalan bakiye icra dosyasına depo edilmeden, vergi ve harçlar ödenmeden taşınmazın tescili yapılamayacağını beyanla; haksız ve hukuka aykırı talebin reddine karar verilmesini talep etmişlerdir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile i taşınmazın ihalesinin 14.02.2022 tarihinde yapıldığı, davalı ihale alıcısı …’nin ihale gün ve saatinden önce teminat yatırmaksızın ihaleye iştirak ederek pey sürdüğü, söz konusu taşınmazın 14.02.2022 tarihinde davalı ihale alıcısı …’ne ihale edildiği, ihale teminat bedelinin, ihale öncesinde yatırılması kanunen zorunlu olduğundan, ihale teminat bedelini ihale gün ve saatinden önce yatırmayan kişinin ihaleye kabul edilerek taşınmazın ihale edilmesi usulsüz olduğu gerekçesi ile ihalenin feshi davasının kabulü ile … 4.İcra Müdürlüğünün 2019/3496 talimat sayılı icra takip dosyasında cebri satış sonucu yapılan … İli … İlçesi … Mah. Cumhuriyet mevkii 295 parsel … kat 1 bağımsız bölüm nolu depolu dükkan niteliğindeki taşınmazın 14.02.2022 tarihli ihalesinin feshine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı … … ve … Varlık Gayrimenkul A.Ş vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf dilekçesinde; 14.02.2022 tarihli temlik sözleşmesi uyarınca müvekkilinin ihaleye katılımı için atılan talepte müvekkili … adına talep atılması gerekirken zuhulen bu şahsın sahibi ve yetkilisi olduğu … Varlık Gayrimenkul A.Ş. adına talep atıldığını, oysa fiiliyatta müvekkili … ihaleye iştirak ettiğini ve ihalede pey sürdüğünü, ihaleden sonra zuhulen yapılan işlemin düzeltilmesi için talepte bulunulduğunu, icra müdürlüğünce söz konusu maddi hatanın düzeltilmesine ve bu hususun talimat dosyasına bildirilmesine karar verildiğini, bundan sonraki işlemlere … adına devam edildiğini, bu hususun maddi hata niteliğinde görülmesi gerektiğini, maddi hatanın ihaleye hiçbir surette tesirinin bulunamayacağını, taşınmazı 2. satışta …’in aldığını ve alacaklıların alacağına kavuşmasına vesile olduğunu, ayrıca satış bedelinden arta kalan bakiyenin müvekkili tarafından icra dosyasına depo edileceğini ve akabinde sıra cetveli oluşturulacağını beyanla; istinaf taleplerinin kabulü ile usul ve yasaya aykırı mahkeme kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmişlerdir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile taşınmazın mevcut ihale ile ve kamuya açık ihale tutanağı ile … Varlık gayrimenkul AŞ’ye ihale edildiğinin sabit olduğu, Davalılar vekili tarafından maddi hata sonucu zuhulen alacağı …’dan temlik alan … yerine bu kişinin yetkilisi olduğu … Varlık Gayrimenkul A.Ş. adına işlem yapıldığı bildirilmiş ise de, ihale doğrudan doğruya kamu düzeni ile ilgili olup HMK 124 maddenin uygulanabileceği durumlardan olmadığı, ihalenin açıkça … Varlık … A.Ş’ne yapıldığı, sonradan ihale alıcısının değiştirilemeyeceği, bu durumda takip dosyasına göre tamamen 3. şahıs durumunda olan … Varlık Gayrimenkul AŞ’nin teminat yatırmaksızın ihaleye katılmasının mümkün olmadığı, ilk derece mahkemesinin ihalenin feshi kararının usul ve yasaya uygun ve isabetli olduğu anlaşılmakla, davalı-alacaklı ve ihale alıcısının istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı … … ve … Varlık Gayrimenkul A.Ş vekili tarafından temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalılar vekilince, istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeler ve resen dikkate alınacak nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması talep edilmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, İİK’nun 134. maddesine dayalı … 4.İcra Müdürlüğü’nün 2019/3496 Talimat sayılı icra takip dosyasında cebri satış sonucunda yapılan … İli … İlçesi … Mahallesi Cumhuriyet mevkii 295 parsel … kat 1.bağımsız bölüm nolu depolu dükkan niteliğindeki taşınmazın 14/02/2022 tarihli ihalesinin feshi isteğine ilişkin olup ihale alıcısının teminat yatırmadan ihaleye katılıp katılamayacağı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
İcra İflas Kanunu’nun 124/3 ,126/3,134 vd ,128/a-2 maddeleri
3. Değerlendirme
1- Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
İİK’nun 128/a-2. maddesinde; “Kesinleşen kıymet takdirinin yapıldığı tarihten itibaren iki yıl geçmedikçe yeniden kıymet takdiri istenemez” hükmüne yer verilmiştir. Hukuk Genel Kurulu’nun 26.02.1992 tarih ve 1992/4-70 E. – 1992/130 K. sayılı kararında da vurgulandığı üzere, İİK’nun 128. maddesinde öngörülen iki yıllık sürenin başlangıcı, sonradan kesinleşmesi koşulu ile kıymet takdirinin fiilen yapıldığı keşif tarihidir.
Kıymet takdirine itiraz davası; İİK’nun 128/a maddesinde düzenlenmiş olup, icra müdürlüğünce satışa konu malın bilirkişi marifetiyle yaptırılan değer tespitinin yerinde olmadığına yönelik bir şikayettir. Bu şikayette ilgili, müdürlükçe yaptırılan değer tespitinin yerinde olmadığı, malın belirlenen değerinin gerçek kıymetini yansıtmadığı iddiasıyla mahkemeye başvurmaktadır. Mahkemece yapılacak …; icra müdürü tarafından belirlenen değerin taşınmazın gerçek değerini yansıtıp yansıtmadığı, bir başka ifadeyle memur işleminin doğru olup olmadığını denetlemektir. Dolayısıyla mahkeme, oluşturduğu bilirkişi kurulu ile, icra müdürünün kıymet takdiri yaptırdığı tarih itibariyle taşınmazın değerini belirleyerek memur işlemini denetler. Bu itibarla; mahkemece görevlendirilen bilirkişi tarafından düzenlenen raporda, değerlemenin yapıldığı tarih açıkça belirtilmediği sürece, kıymet takdirine itiraz davasındaki keşif tarihinin, İİK’nun 128/a-2 maddesinde düzenlenen 2 yıllık sürenin başlangıç tarihi olarak kabulü mümkün olmadığı gibi, bu yöntem şikayet işleminin ruhuna da uygun düşmeyecektir.
Somut olayda, ihaleye konu taşınmazın kıymet takdiri işleminin, icra müdürlüğünce 20.12.2019 tarihinde yaptırıldığı, kıymet takdirine itiraz üzerine, … 3. İcra Hukuk Mahkemesinin 08.02.2021 tarih ve 2020/168 E. – 2021/112 K. sayılı dosyasında şikayetin kabulüne karar verildiği görülmüştür. Mahkemece hükme esas alınan 04.01.2021 tarihli raporda bilirkişiler tarafından hangi tarih itibari ile değerleme yapılmış olduğu açıkça belirtilmemiş olup, icra müdürlüğünce alınan 02.01.2020 tarihli rapora itiraz edildiğinden iki yıllık süre, icra müdürlüğünce aldırılan rapordaki değerleme ve keşif tarihi olan 20.12.2019 tarihinden başlayacağından, satış tarihi olan 14.02.2022 günü itibariyle İİK’nun 128/a-2. maddesinde öngörülen iki yıllık süre geçmiştir.
Bu durumda, kesinleşen kıymet takdirinin yapıldığı 20.12.2019 tarihinden itibaren iki yıldan fazla süre geçtikten sonra ihale gerçekleştirilmiş olmakla ve bu hususun re’sen gözetilmesi gerektiğinden, şikayete konu ihalenin bu gerekçe ile de feshi gerektiğinden Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanması gerekmiştir.
2- Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Yukarıda açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Alınması gereken 179,90 TL temyiz harcından evvelce alınan harç varsa mahsubu ile eksik harcın temyiz edenden tahsiline,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
10.01.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.