12. Hukuk Dairesi 2023/6662 E. , 2023/5385 K.
“İçtihat Metni”
…
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 21. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/2937 E., 2022/2296 K.
…
…
…
HÜKÜM/KARAR : Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Bakırköy 2. İcra Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/154 E., 2021/363 K.
Taraflar arasındaki memur muamelesini şikayetten dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince şikayetin kabulü ile 01.03.2021 tarihli müdürlük işleminin iptaline karar verilmiştir.
Kararın davalı ihale alıcısı tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı ihale alıcısı tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi … tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Şikayetçi alacaklı vekili dava dilekçesinde: müvekkili bankanın takip borçlusunun kullandığı krediler nedeniyle ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla takip başlattığını, taşınmaz üzerindeki ipotek limitinin 4.300.000,00 TL olduğunu, müvekkilinin alacağının ipotek limitinin üzerinde olduğunu, taşınmazın davalı … Metal Taş. İş. Ve İnş. San. Tic. A.Ş.’ye 4.303.000,00 TL bedelle ihale edildiğini, icra dairesince ihalenin kesinleşmesini müteakip düzenlenen 22.02.2021 tarihli derece kararı ve sıra cetvelinden; ihale alıcısına, tapu satım harcı olarak 86.060,00 TL’nın ve birikmiş vergi borcu olarak 45.987,52 TL’nin ihale bedelinden iade edildiğini öğrendiklerini, bunun üzerine, 26.02.2021 tarihinde müdürlüğe başvurarak tapu satım harcının iade edilmesi için vergi dairesine müzekkere yazılmasını ve birikmiş vergi borcunun iadesi için ihale alıcısına muhtıra gönderilmesini talep ettiklerini, müdürlüğün bu talebi 01.03.2021 tarihli talebiyle reddettiğini, taşınmazın tescili esnasında ödenmesi gereken alıcı ve satıcıya ait tapu harcının tamamının ihale alıcısı tarafından ödendiğini, satıcıya ait tapu harcının “Vergi Tahsil Alındı” makbuzu ibrazı üzerine ihale bedelinden kesilerek ihale alıcısına iade edildiğini, neticede satıcı adına ödenen satım harcının Bakırköy İcra Dairesi tarafından ihale bedelinden kesilerek Vergi Dairesi Müdürlüğüne ödendiğini, anılan tutar tahsil edilmese idi müvekkili bankaya ödenecek olduğundan tapu satım harcının müvekkili banka tarafından ödendiğinin açık olduğunu, Harçlar Kanununun 123. maddesinin 3. fıkrasında bankaların kullandırmış olduğu kredilerin geri ödemelerine ilişkin işlemlerin bu kanunda yazılı harçlardan muaf olduğunun belirtildiğini, icra dairesinin düzenlemiş olduğu Derece Kararı ve Sıra Cetveli’nden; ihale alıcısı tarafından ödenen 45.987,52 TL Birikmiş Emlak Vergisinin de ihale bedelinden alıcıya iade edildiğinin tespit edildiğini, birikmiş emlak vergisi borcu gibi alacakların rehinli alacaklardan sonra geleceğini iddia ederek müdürlüğün 01.03.2021 tarihli kararın kaldırılarak, talepleri doğrultusunda işlem yapılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı ihale alıcısı vekili cevap dilekçesinde; müvekkilinin ihale bedeli olan 4.303.000,00 TL dışında 30.12.2020 tarihinde 86.060,00 TL zemin maliki tapu harcını ödediğini, 25.12.2020 tarihinde 45.987,52 TL Birikmiş Emlak Vergisini ödediğini, ihaleye konu taşınmaza birikmiş emlak vergisi borçları ile satıcı tapu harcının müvekkiline iadesinin hukuka uygun olduğunu iddia ederek davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile Harçlar Kanunu 123 md. uyarınca istisna kapsamında olduğu gerekçesiyle şikayetin kabulü ile 01.03.2021 tarihli müdürlük işleminin iptaline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ihale alıcısı istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı ihale alıcısı istinaf dilekçesinde; müvekkilinin ihale bedeli haricinde tapu harçlarının tümünü ayrıca ödediğini,mahkemenin dava konusu miktarları ihale bedelinden kesilmiş gibi algılayarak hüküm kurduğunu beyan ederek tapu harcının ihale bedeli olan 4.303.000 TL’nın dışında ve ayrıca müvekkili şirketce ödenmiş olması sebebiyle mahkeme kararına “muaf olan tapu harcının harcı ödeyen müvekkil şirkete iadesine hükmünün” eklenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davalı vekilinin istinaf talebinin şikayetin kabulü kararının içeriğine yönelik olmayıp istinaf talebinde mahkeme kararına “muaf olan tapu harcının harcı ödeyen müvekkili şirkete iadesine hükmünün” eklenmesine karar verilmesinin talep edilmiş olması nedeni ile talebin ayrı bir şikayet konusu olduğu, istinaf sebepleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda istinaf talebinin yerinde olmadığı gerekçesiyle başvurunun reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde ihale alıcısı temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı ihale alıcısı temyiz dilekçesinde; müvekkili tarafından ödenen ihaleye konu taşınmazın devir öncesi oluşmuş emlak vergisi borçları ile 1/2 satıcı tapu harcının hukuken ihale alıcısı müvekkil şirkete ait olmadıkları için bu miktarların hukuka uygun bir şekilde icra dairesince müvekkili şirkete iade edilmesine karar verildiğini, müvekkilinin ihale bedeli haricinde tapu harçlarının tümünü ayrıca ödediğini, müvekkili şirketin bizzat kendisinin ihale bedelinden ayrı olarak ödediği tapu harçlarının muafiyet sebebiyle kendisine ödenmesi gerektiğini iddia ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, memur işleminin iptali istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
İİK’nın 16.
3. Değerlendirme
1.Karar, Gelir İdaresi Başkanlığına 10.07.2023 tarihinde tebliğ edildiği halde Gelir İdaresi Başkanlığının temyiz içerikli dilekçesi belirli süre geçirildikten sonra 03.08.2022 tarihinde verilip kaydettirildiğinden temyiz dilekçesinin süre aşımından REDDİNE,
2.İhale alıcısının temyiz itirazlarının incelenmesinde;
İpoteğin paraya çevrilmesi yoluyla ilamlı icra takibinde taşınmaz ihalesinden sonra icra müdürlüğünce düzenlenen 22.02.2021 tarihli sıra cetvelinde, ihale alıcısı tarafından ödenen emlak vergi borcu ile tapu satım harcının ihale bedelinden ödenmesine karar verildiği, alacaklının müdürlüğe başvurarak tapu müdürlüğüne tapu satım harcının iadesi için müzekkere yazılmasını ve birikmiş emlak vergisinin ihale alıcısından iadesine karar verilerek ihale alıcısına muhtıra gönderilmesini talep ettiği, şikayete konu 01.03.2021 tarihli müdürlük kararı ile alacaklının taleplerinin reddine karar verildiği görülmüştür.
İİK’nın 135/1.maddesi uyarınca ihalenin kesinleşmesi üzerine icra müdürü, taşınmazın alıcı adına tescili için tapuya yazı yazar. Buna göre icra müdürünün görevi yalnızca tapu sicil müdürlüğüne alıcı adına tescil yazısı yazmaktan ibarettir. Tapu harçları ise tescil işlemi sırasında tapu sicil müdürlüğü tarafından tahakkuk ve tahsil olunur. Tapu sicil müdürlüğünün tapu harcı tahakkuk ve tahsili, idari bir işlem olup, anılan işleme karşı yapılacak itirazı inceleme görevi de idari yargıya aittir. Tapu harçları konusunda, icra müdürünün tahakkuk veya tahsil memuru sıfatı bulunmadığından, tapu harçlarının alınıp alınmayacağına karar verme görev ve yetkisi de yoktur. Bu nedenle alacaklının, tapu satım harcının iadesi için tapu müdürlüğüne müzekkere yazılması yönündeki talebinin müdürlükçe reddine karar verilmesi doğru olup bu yöndeki şikayetin usulden reddi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir.
22.02.2021 tarihli sıra cetveli ile ihale alıcısı tarafından ödenen emlak vergisi borcunun ihale bedelinden iadesine karar verilmiş olduğu, birikmiş vergi borcunun alacaklı bankanın rüçhanlı alacağından sonra geldiğine ilişkin şikayetin sıra cetveline itiraz halinde incelenmesi gereken bir husus olduğu görülmekle bu yönden de kararın bozulması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK’nın 364/2. maddesinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK’nın 373/1. maddesi uyarınca İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
26.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.