T.C.
YARGITAY
12. Hukuk Dairesi
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
Y A R G I T A Y İ L A M I
ESAS NO : 2025/1321
KARAR NO: 2025/1890
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Ankara 1. İcra Ceza Mahkemesi
TARİHİ : 28/03/2024
NUMARASI : 2023/173-2024/86
Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki davalılar tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
Alacaklı vekili, icra mahkemesine başvurusunda, takip dışı (üçüncü kişi) davalı …..Çevre Ve Biyolojik Çözüm Tekno. San.ve Tic. Ltd. Şti.’nin, 89/1 haciz ihbarnamesine itirazının haksız olduğunu ileri sürerek, İİK’nun 338/1. maddesi hükmüne göre şirket yetkilisi sanıkların cezalandırılmasını ve üçüncü kişi davalı hakkında İİK’nun 89/4. maddesine göre 50.050,00 TL tutarında tazminata mahkum edilmesini talep ettiği, mahkemece sanıklar Hülya Serenbay Akdeniz ve Oğuzhan Gürbüz’ün beraatlerine ve tazminat davasının reddine dair verilen kararın temyiz edilmesi üzerine Yargıtay 19. Ceza Dairesinin 2016/9793 Esas ve 2018/8450 Karar sayılı ilamıyla, sanıklar hakkında İİK’nun 338. maddesi uyarınca kurulan hükümlerin onanmasına, tazminat talebine ilişkin kurulan hükmün bozulmasına karar verildiği, bozma sonrası mahkemece tazminat davasının reddine dair verilen kararın temyizi üzerine Dairemizin 20/06/2023 tarihli, 2022/13712 Esas ve 2023/4335 Karar sayılı ilamıyla tazminat talebi yönünden “…Somut olayda; üçüncü kişi …Çevre Ve Biyolojik Çözüm Tekno. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin, asıl borçlu …..Plastik Kağıt Ambalaj San.ve Tic.Ltd. Şti.’ne, haciz ihbarnamesinin tebliğ tarihi itibariyle kesinleşmiş ve muaccel bir borcunun bulunup bulunmadığının tespiti için her iki tarafa ait tüm ticari defter ve belgeler ile 2013 yılına ait ticari defterlerle birlikte banka hesapları ile (her iki şirketin 2013 yılına ait defter kayıtlarını oluşturan defter ve belgelerin (Fatura, Çek, Hakediş, Teminat Mektubu, Avansla ödemeleri, Banka dekontları vb. evrakların) üzerinde karşılaştırmalı olarak bilirkişi incelemesi yaptırılıp, 89/1. haciz ihbarnamesinin tebliğ tarihi itibariyle borçlunun üçüncü şahıs şirketten kesinleşmiş ve muaccel bir alacağının olup olmadığının net olarak tespit edilerek sonucuna göre hukuki durumun tayin ve takdiri yerine, eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olmakla, bu sebeple sözkonusu ticari defterlerin temini için, defterlerin ibraz edilmesi hususunda taraflara HMK’nın 220/3 üncü maddesi ve HMK’nın 222/5 inci maddesi ihtarını içeren meşruhatlı davetiyenin usulüne uygun olarak tebliği ile sonucuna göre HMK’nın 222/5 inci maddesindeki “Taraflardan biri tacir olmasa dahi, tacir olan diğer tarafın ticari defterlerindeki kayıtları kabul edeceğini belirtir; ancak, karşı taraf defterlerini ibrazdan kaçınırsa, ibrazı talep eden taraf iddiasını ispat etmiş sayılır.” şeklindeki hüküm gereğince bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesinin isabetsiz olduğu” gerekçesi ile kararın bozulduğu, mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda, tazminat talebinin kabulü ile; İİK’nun 89/4 maddesi gereğince 50.050,00 TL tazminatın davalı sanıklar Hülya Serenbay Akdeniz ve Oğuzhan Gürbüz’den alınarak davacıya verilmesine karar verildiği anlaşılmıştır.
2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun 89/4 maddesinde; “Üçüncü şahıs, haciz ihbarnamesine müddeti içinde itiraz ederse, alacaklı, üçüncü şahsın verdiği cevabın aksini icra mahkemesinde ispat ederek üçüncü şahsın 338. maddesinin 1. fıkrası hükmüne göre cezalandırılmasını ve ayrıca tazminata mahkûm edilmesini isteyebilir. İcra mahkemesi tazminat hakkındaki davayı genel hükümlere göre halleder” hükmü yer almaktadır.
Kanun hükmünde yer alan tazminatın konusu, haciz ihbarnamesine karşı üçüncü kişinin gerçeğe aykırı beyanda bulunması sebebiyle takip alacaklısının uğradığı zarardır. Bu davada üçüncü kişinin gerçeğe aykırı beyanda bulunduğunu, davacı takip alacaklısı ispat etmelidir. Üçüncü kişinin beyanının aksi, İİK’nın 68. maddesinde sayılan belgelere bağlı olmaksızın her türlü delille ispat edilebilir. Anılan maddenin açık hükmü gereğince; icra mahkemesince, genel hükümlere göre yargılama yapılarak sonuca gidilmelidir. Üçüncü kişi aleyhine tazminata hükmedilebilmesi için, ihbarnamenin tebliğ tarihi itibariyle, borçlunun, üçüncü kişiden istenebilir hale gelmiş, kesin nitelikte bir alacağının mevcut olması gerekir.
Öte yandan; İİK’nun 89/4. maddesi kapsamında hükmi şahıslar hakkında açılan tazminat davasının muhatabı bizzat hükmi şahıs olup, hükmi şahıs yerine, hükmi şahsın yetkilileri hakkında tazminat yönünden değerlendirilme yapılmasına imkan yoktur.
Dosya kapsamında, alacaklı şirket tarafından 89/1 haciz ihbarnamesinin dava dışı ….Çevre Ve Biyolojik Çözüm Tekno. San. ve Tic. Ltd. Şti. adına düzenlendiği, itirazın da adı geçen şirket yetkilileri olan sanıklar tarafından yapıldığı ancak mahkemece bozma sonrası yapılan yargılamada davalı şirketin taraf olarak yargılamaya dahil edilmeyip, ceza yargılaması kapsamında davalı şirket yetkililerinin dosyada taraf olduğu anlaşılmakla, şikayete dayanak olan icra takip dosyasında 89/1 haciz ihbarnamesinin davalı üçüncü kişi ….Çevre Ve Biyolojik Çözüm Tekno. San.ve Tic. Ltd. Şti.’ne gönderildiği, davalı üçüncü kişinin yetkilisi olan sanıklara ise haciz ihbarnamesi gönderilmediği anlaşıldığından, şirket yetkilisi sanıkların tazminattan sorumlu tutulamayacağı hususunun dikkate alınmaması doğru değildir.
Alacaklının İİK’nun 89/4. madde hükmü gereği yapmış olduğu tazminat istemi yönünden yapılacak inceleme genel hükümler gereği basit yargılama usulüne tabi olup, öncelikle taraf teşkili sağlanarak tazminat alacağı yönünden inceleme yapılması gerekmektedir.
Bunun yanısıra, davada husumet ve sıfat kamu düzenine ilişkin olup, yargılamanın her aşamasında re’sen gözetilir.Taraf teşkili sağlanmadan yargılama yapılamaz, hüküm verilemez.
Somut olayda; davalı üçüncü kişi T…. Çevre Ve Biyolojik Çözüm Tekno. San.ve Tic.Ltd.Şti.’nin tazminatın sorumlusu olduğu sabit olup, davalı T…. Çevre Ve Biyolojik Çözüm Tekno. San.ve Tic. Ltd. Şti.’nin bozma sonrası davaya dahil edilmediği görülmekle, taraf teşkili sağlanmadan yargılamaya devam edilerek ve davalı üçüncü kişi şirketin yetkilisi olan sanıklara husumet yöneltilerek aleyhlerine tazminat takdir edilmesi isabetsizdir.
O halde, mahkemece; husumetin davalı üçüncü kişi …..Çevre Ve Biyolojik Çözüm Tekno. San. ve Tic. Ltd. Şti.’ne yöneltilerek bozma ilamı ve duruşma gününün usulüne uygun olarak tebliği ile taraf teşkilinin sağlanması, üçüncü kişiye savunma imkanı tanınıp varsa delilerinin toplanması ve anılan eksiklikler giderildikten sonra yargılama yapılıp, Dairemizin 20/06/2023 tarihli, 2022/13712 Esas ve 2023/4335 Karar sayılı önceki bozma ilamı doğrultusunda araştırma ve inceleme yapılarak karar verilmesi gerekirken ceza yargılamasında ismi geçen sanıklar taraf gösterilerek yöntemine uygun taraf teşkili sağlanmadan yazılı şekilde hüküm tesisi de doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Davalı H. Sy .A.vekili ve davalı O. G. vekili ile davalı …..Çevre Ve Biyolojik Çözüm Tekno. San. ve Tic. Ltd. Şti. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK’nun 366. ve HUMK’nun 428. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), bozma nedenine göre davalıların diğer temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, ilamın tebliğinden itibaren 10 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 04.03.2025 gününde oybirliğiyle karar verildi.