Taraflar arasında görülen davada Espiye Asliye Hukuk Mahkemesi’nce bozmaya uyularak verilen 20.12.2018 tarih ve 2018/515 E. – 2018/573 K. sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, bazı noksanlıkların ikmali için mahalline gönderilen dosyanın eksikliklerin giderilmesinden sonra gönderildiği anlaşılmakla,
dava dosyası için Tetkik Hakimi S. G. Ö. tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçeler, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, davacı aleyhine, davalı tarafça Espiye İcra Müdürlüğü’nün 2015/811 Esas sayılı dosyası ile kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile icra takibi başlatıldığını, ciranta olarak görünen davacının anılan takipte borçlu olarak yer almasının yasal olarak mümkün olmadığını, davacının bahsi geçen bonolardaki borcu davalıya tam ve eksiksiz olarak ödediğini ileri sürerek davacının davalıya borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalıya usulüne uygun tebligat yapılmış ancak davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılamaya göre, davacı taraf borcun ödendiğine ilişkin davacıya ait Garanti Bankası Giresun Şubesine ait hesap hareketlerini sunmuşsa da incelenen hesap hareketlerinde paranın davalı tarafından davacıya yatırıldığının tespit edildiği, davacı tarafça da ödemeye ilişkin başkaca belgenin sunulmadığı gerekçesiyle davanın reddine, davacı tarafın kötüniyetle davayı açtığı sabit olmadığından davalı vekilinin kötü niyet tazminat talebinin reddine karar verilmiştir.
Karar, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1- Dosyadaki yazılara, mahkemece uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacı vekilinin sair temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Dava, kambiyo senedine mahsus haciz yoluyla başlatılan icra takibi nedeniyle borçlu olunmadığının tespiti istemine ilişkindir. TTK’nın 778. maddesi (eski TTK.nın 690/1) göndermesi ile bonolar hakkında da uygulanması gereken TTK’nın 714 ve 730. maddeleri (eski TTK 626 ve 642/2) uyarınca, muayyen bir günde veya keşide gününden veya görüldükten muayyen bir müddet sonra ödenmesi şartını havi bir bonoya dayanarak hamilin lehtara ve diğer cirantalara müracaat edebilmesi, ödeme gününü takip eden iki iş günü içinde senet keşidecisinin protesto edilmesine bağlıdır. Alacaklı hamil, anılan madde koşullarında protesto keşide etmeksizin, cirantayı takip edemez. Somut olayda takibe konu bonolarda davacının lehdar birinci ciranta olduğu, davalının ise ikinci ciranta hamil olduğu görülmektedir. Yetkili hamil olan alacaklı davalının borçlu ciranta hakkında takip yapabilmesi için, bononun keşidecisine ödememe protestosu göndermesi zorunludur. Dairemizin 2020/3791 E. 2021/2459 K. sayılı ve 15.03.2021 tarihli kararı uyarınca dosya, protesto evraklarının eklenmesi için yerel mahkemesine geri çevrilmiştir. Davalı vekilince 09.08.2021 tarihli dilekçeyle dava konusu sekiz adet bonodan dört adedi için ödememe protestosu düzenlendiği, dört adedi için ödememe protestosu çekilmediği beyan edilmiştir. Buna göre mahkemece protesto edilmeyen bonolar bakımından müracaat borçlularının durumu değerlendirilerek bu bonolar yönünden borçlu olunmadığına karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmamış, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz isteminin kabulü ile kararın davacı yararına BOZULMASINA, ödediği peşin temyiz harcının isteği halinde temyiz eden davacıya iadesine, 02/12/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
11. HD. 02.12.2021 T. E: 5992, K: 6794