Sayı : 42569666-4-5-Bilgi Görüş Dosyası-2015-38357/122073 23/12/2015
Konu : Mavi kartlılara yurt dışında
yapılacak tebligatlar
…………..CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞINA
…………..BÖLGE İDARE MAHKEMESİ BAŞKANLIĞINA
İlgi : 18.11.2014 tarih ve 2014-28562/11435 sayılı yazımız.
Dışişleri Bakanlığından alınan 09.09.2014 tarih ve 2014/6901832 sayılı yazı ile, 15 Kasım 1965 tarihli “Hukuki ve Ticari Konularda Adli ve Gayri Adli Belgelerin Yabancı Memleketlerde Tebliğine Dair Lahey Sözleşmesi”nin 8. maddesi uyarınca, taraf devletlerin, tebliğ edilecek belgenin kaynaklandığı devletin uyrukları dışındaki kişilere kendi ülkesinde tebligat yapılmasına izin vermeme yetkisinin bulunduğu; bu çerçevede, bir devletin ülkesinde bulunan kişilere konsolos aracılığıyla tebligat yapılabilmesinin, ancak konsolosun devletinin uyrukları açısından kesin bir yetki olduğunun söylenebileceği, “Konsolosluk İlişkileri Hakkında Viyana Sözleşmesi”nin 5. maddesinin (j) bendiyle, kabul eden devletin kanunlarına ve düzenlemelerine uygun olarak, konsolosun tebligata ilişkin yetkilerinin belirlendiği ifade edilerek; bu konuda, ülkemizin akdetmiş olduğu çok taraflı sözleşmelerin ve çok sayıdaki ikili adlî yardımlaşma sözleşmeleri ile konsolosluk sözleşmelerinin dikkate alınması gerektiği belirtilmiştir.
Anılan yazıda devamla, ülkemiz bakımından “özel statülü yabancı” konumunda bulunan mavi kart sahibi kişilere vatandaşı oldukları ülkede yapılacak tebligatların, o ülkelerin mahallî makamları kanalıyla yapılması gerektiği ifade edilmiş, Türk vatandaşlığından izinle çıkarak diğer ülke vatandaşlığına geçen bu kişilerin, hukukumuz bakımından özel statülü yabancılar olup, başka devlet vatandaşı olduklarına işaret edilerek, devletlerin bağımsızlığı ve eşitliği ilkesinin, diğer devletlerin egemenlik alanı içerisinde ve hukuki yetki ve sorumluluğu altında olan konulara karışılmasından imtina edilmesini gerektirdiği, söz konusu yabancılara yurt dışında yapılacak tebligatlar bakımından, bu kişilerin dış temsilciliklerimizce doğrudan tebligata tâbi tutulmaları halinde, bunun ilgili devlet açısından yetki aşan bir eylem olarak kabul edilebileceği, uluslararası hukuk açısından tebligata ilişkin konuların devletlerin münhasır yetkisi içerisinde bulunduğu ve bu çerçevede, bu kişilere yapılacak tebligatın “yabancı ülke vatandaşlarına” yapılan usûl ile yapılmasının daha uygun olacağının düşünüldüğü bildirilmiştir.
Söz konusu yazıda son olarak, mavi kartlılara yurt dışında yapılacak tebligatlar bakımından, Bakanlığımızın 16 Kasım 2011 tarih ve 63/3 sayılı Genelgesinde detaylı olarak izah edildiği şekilde, ilgili ülkelerle aramızda geçerli olan uluslararası anlaşmalar ve 7201 sayılı Tebligat Kanunu’nun 25’inci maddesi çerçevesinde “yurt dışında bulunan yabancılara” uygulanan tebligat usûlüne göre işlem tesis edilmesi yönünde Bakanlığımız ile mutabık kalındığı vurgulanarak, bundan böyle benzer şekilde mavi kartlı yabancılara yapılacak tebligatların, yurt dışında bulunan yabancılara yapılan tebligat usûlüne göre hazırlanarak ilgili ülke dilinde yapılmış tercümesi ile birlikte iletilmesinin uygun olacağı bildirilmiştir.
Dışişleri Bakanlığından bu kez alınan 01.12.2015 tarih ve 10179492 sayılı yazıda ise mahkemelerimiz tarafından son dönemde artan bir şekilde anılan Genelge hükümlerine uyulmaksızın mavi kartlılara yapılacak tebligat evrakının Bakanlığımız aracı kılınmadan doğrudan ilgili Başkonsolosluğa gönderildiği, bu tür tebligat evrakının ilgili mahkemeye Başkonsolosluklarca iade edildiği, bu durumun tebligat süresinin ve işlem hacminin artmasına neden olduğu bildirilmektedir.
Konu hakkında ilgi yazımız ile mavi kartın, doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenler ile bunların 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 28. maddesinde belirtilen altsoylarına verilen ve bahsi geçen kişilerin söz konusu maddede belirtilen haklardan faydalanabileceklerini gösteren resmî bir belge olduğu, bu belgeye sahip kişilerin, milli güvenlik ve kamu düzenine ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla, 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 28. maddesinde belirtilen istisnalar dışında Türk vatandaşlarına tanınan haklardan aynen yararlanmaya devam etmekle birlikte, esasen Türk vatandaşlığından ayrılmış yabancı uyruklu kişiler oldukları, olası zaman ve hak kayıplarının önüne geçilebilmesi ve tebliğ işlemlerinin uluslararası hukukun belirlediği sınırlar içerisinde yerine getirilmesinin temini bakımından; adlî mercilerin yabancı konumunda bulunan mavi kart sahibi kişilere yönelik yurt dışı tebliğ taleplerinin, Genel Müdürlüğümüze ait “www.uhdigm.adalet.gov.tr” internet sayfasından ulaşılması mümkün olan “Hukuki Alanda Uluslararası Adli Tebligat İşlemleri” konulu, 16 Kasım 2011 tarih ve 63/3 sayılı Bakanlığımız Genelgesinde ayrıntılı olarak açıklandığı üzere, ilgili ülkelerle aramızda geçerli olan ikili veya çok taraflı uluslararası anlaşmalar ile 7201 sayılı Tebligat Kanunu’nun 25. maddesi çerçevesinde “yurt dışında bulunan yabancılara” uygulanan tebliğ usûlüne göre ve talebe konu evrakın ilgili ülke dilinde yapılmış tercümesi ile birlikte iletilmesinin gerekli olduğunun değerlendirildiği hususları yargı çevrelerindeki Cumhuriyet Başsavcılıkları, Mahkemeler ve İcra Dairelerine iletilmek üzere duyurulmuştu.
Bu itibarla, mavi kartlı şahıslara yurt dışında yapılacak tebligat bakımından ilgi yazımızla ortaya konulan hususların yargı çevrelerindeki Cumhuriyet Başsavcılıkları, Mahkemeler ve İcra Dairelerine duyurulmasını rica ederim.
¸e-imzalıdır
Dr. Harun MERT
Hâkim
Bakan a. Genel Müdür