Mahkeme kararının bozulmasını mutazammın 28/11/2017 tarihli ve 2015/12098 Esas – 2017/15746 Karar sayılı daire ilamının müddeti içinde tashihen tetkikinin borçlu tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hâkimi … tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:
Alacaklı tarafından rehin açığı belgesine dayanılarak borçlular hakkında başlatılan takibe karşı borçlu vekili, sadece taşınmazı ipotek verdiğini, teminat olarak verdiği taşınmazla sorumlu olmasına rağmen kendisi hakkında da rehin açığı belgesi alındığını, bu belgeye dayanarak ilamlı takip yapılamayacağını ileri sürerek takibin iptaline karar verilmesini talep ettiği, mahkemece takibin iptaline karar verildiği, alacaklının temyizi üzerine Yargıtay 8.HD.’nin 28.11.2017 tarih 2015/12098 E. -2017/15746 K. sayılı ilamı ile İİK.nun 152. maddesi; “Rehin, satış isteyenin alacağına derece itibariyle rüchanı olan diğer rehinli alacakların tutarından fazla bir bedelle alıcı çıkmamasından dolayı satılmazsa veya satılıp da tutarı takip olunan alacağa yetmezse, alacaklıya bütün veya geri kalan alacağı için bir belge verilir.
Alacağı irat senedinden veya bir taşınmaz mükellefiyetinden doğmayan alacaklı, bu suretle tahsil edemediği alacağı için borçlunun sıfatına göre iflas veya haciz yoluna gidebilir. Alacaklı, satış yapılmamışsa artırma gününden, satış yapılması halinde satışın kesinleşmesi tarihinden itibaren bir sene içinde haciz yolu ile takip talebinde bulunursa yeniden icra veya ödeme emri tebliğine lüzum yoktur. Rehin açığı belgesi, borç ikrarını mutazammın senet mahiyetindedir” hükmünü ihtiva eder.
Hükmün içeriğinde, rehin açığı belgesinin verildiği takip dosyasında, rehnin paraya çevrilmesi yolu ile ilamlı takip yapılmış ise alacaklı bu belgeye dayanak olarak ilamlı icra takibi yapılabilir ve borçluya icra emri gönderilebilir.
Somut olayda, takip dayanağı kesin rehin açığı belgesinin …. sayılı ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile yapılan ilamlı takipte verildiği anlaşılmaktadır.
O halde, alacaklının bu kesin rehin açığı belgesi ile borçlu aleyhinde ilamlı takip yapması ve icra emri düzenlenmesinde bir usulsüzlük bulunmadığı nazara alınarak, mahkemece, şikayetin reddine karar verilmek gerektiği gerekçesi ile bozulmasına karar verildiği, borçlu tarafından karar düzeltme isteminde bulunulduğu
anlaşılmaktadır.
…. sayılı takip dosyasının incelenmesinde, icra takibinin dayanağı olan 22.01.2013 tarih ve 131 yevmiye numaralı ipotek akit tablosunda, …….’den aldığı 600.000 TL ticari kredi için bu borcun teminatı olmak üzere 3. kişi … adına kayıtlı taşınmaz üzerine ipotek tesis edildiği, buna dayalı olarak ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla takibe girişilip, taşınmazın ihale ile 60.000 TL bedele satıldığı, bakiye alacak miktarı olan 694.468,46 TL için ……. ve … hakkında 09.04.2014 tarihli kesin rehin açığı belgesi düzenlendiği, bu rehin açığı belgesine dayanılarak her iki borçlu hakkında….. sayılı dosyasında ilamlı takip başlatıldığı, borçlu …’in hakkındaki iş bu takibin iptalini talep ettiği görülmektedir.
İİK’nun 152. maddesinde; ipotekli taşınmaz satılıp da tutarı takip olunan alacağa yetmezse, alacaklıya bütün veya geri kalan alacağı için bir belge verilir. Bu rehin açığı belgesi ile borçlu aleyhine takip yapılabilir, rehin açığı belgesi, borçtan şahsen (kefil veya müşterek borçlu olarak) sorumlu olmayan ipotek veren aleyhine düzenlenemez ve bu belge ile üçüncü şahıs ipotek veren aleyhine takip yapılamaz. Bu maddeye göre düzenlenen rehin açığı belgesi ile ancak asıl borçlu aleyhine takip yapılması mümkün olup, borçtan şahsen sorumluluğu olmayan, sadece ipotek veren sıfatına haiz bulunan üçüncü kişinin bu borçtan sorumluluğu, taşınmazının ihale bedeli ile sınırlı olduğundan, diğer bir anlatımla ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla taşınmazın satılması halinde sorumluluğu kalmayacağından, onun hakkında İİK.nun 152.maddesi gereğince kesin rehin açığı belgesi düzenlenemez. Bu durumda borçlu … hakkında rehin açığı belgesi düzenlenemeyeceğinden bu belgeye dayanılarak ilamlı takip başlatılmaz.
Mahkemece şikayetçi … hakkında verilen takibin iptali kararı doğru olduğundan kararın onanması gerekirken, maddi hataya müsteniden bozulduğu anlaşılmakla, borçlunun karar düzeltme isteminin kabulü gerekmiştir.
SONUÇ : Borçlunun karar düzeltme isteminin kabulü ile Yargıtay 8. HD.’nin 28.11.2017 tarih ve 2015/12098 E.-2017/15746 K. bozma ilamının kaldırılmasına, mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK’nun 366. ve HUMK’nun 438. maddeleri uyarınca ONANMASINA, 12/06/2019 tarihinde oybirliği ile karar verildi.
12. HD. 12/06/2019 T. E: 5207 K: 10004