T.C.
ADALET BAKANLIĞI
İcra İşleri Dairesi Başkanlığı
Sayı : 86420598-62/1069 02.02.2024
Konu : Tasfiye İşlemlerinde Hurdaya Ayırma ve
Vergilerin Tahsili
DAĞITIM YERLERİNE
Tasfiye işlemlerinin yürütülmesi sırasında sicile kayıtlı mallar bakımından elektronik satış hükümlerine göre malın satış işlemleri hazırlanırken ihalenin KDV ve damga vergisinden muaf tutulup tutulmayacağı ile eksik parçalı araçların hurda olarak satılıp satılmayacağı konularına ilişkin tereddütlerin yaşandığı Başkanlığımızca tespit edilmiştir.
5 Nisan 2023 tarihli ve 32154 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 7445 sayılı İcra ve İflâs Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun kapsamında 2004 sayılı İcra ve İflâs Kanunu’na (İİK) eklenen geçici 20’nci madde ile yedieminde bulunan malların tasfiyesine ilişkin olarak hazırlanan “İcra ve İflâs Kanununun Geçici 20 nci Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ” 18.10.2023 tarihli ve 32343 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmış olup 31.10.2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
İİK’nın geçici 20’nci maddesinin yedinci ve on ikinci fıkrasında “Sicile kayıtlı mallar bakımından yukarıdaki fıkra uyarınca mal tasfiye edilmezse icra dairesi, altıncı fıkradaki sürenin dolmasını müteakip gecikmeksizin malın, kanunun elektronik ortamda açık artırma suretiyle satışa ilişkin hükümleri uyarınca resen satışını yapar. Satış ilanları, sadece elektronik satış portalında yapılır. Malın son iki yıl içinde yapılan kıymet takdiri yoksa resen kıymet takdiri yapılır. İkinci artırmada malın satılamaması halinde, artırma sonuç tutanağının ilan edildiği tarih esas alınmak suretiyle müteakip fıkralar uyarınca mal tasfiye edilir.
…
Sicile kayıtlı mallar bakımından yedieminin malın mülkiyetinin devrini kabul etmemesi halinde Makine ve Kimya Endüstrisi Anonim Şirketi, sekizinci fıkradaki süreyi takip eden bir ay içinde malın 7330 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca belirlenen hurda bedelini ödeyeceğini bildirmesi ve bildirimde bulunduğu tarihten itibaren üç ay içinde hurda bedelini ödemesi halinde icra dairesi, hurdaya ayırma işlemlerini tamamlayarak malın mülkiyetinin Şirkete devrine yönelik kararın verilmesi için dosyayı icra mahkemesine gönderir.
…
Tasfiye konusu malın vergi, ceza, prim gibi borçları, borçluya ait olup mülkiyet ilgiliye, tüm borç ve yüklerinden âri olarak geçer. Devir ve tescil işlemleri her türlü vergi, resim ve harçtan müstesnadır.” hükmüne yer verilmiş olup, İcra ve İflâs Kanununun Geçici 20 nci Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ’de de bu minvalde düzenlemeler yapılmıştır.
Ayrıca 31.01.2018 tarihli ve 30318 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Araçların Satış, Devir ve Tescil Hizmetlerinin Yürütülmesi Hakkında Yönetmelik ile 30/12/2009 tarihli ve 27448 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ömrünü Tamamlamış Araçların Kontrolü Hakkında Yönetmelik’te araçların hurdaya ayrılma ile sicilden terkinine ilişkin düzenlemeler bulunmaktadır.
Sicile kayıtlı mallar bakımından tasfiye işlemlerinin yürütülmesi sırasında elektronik satış hükümlerine göre malın satışa çıkarılarak paraya çevrilmek suretiyle tasfiyesi de amaçlanmıştır. İİK’nın elektronik satış hükümleri tasfiye konusu mallar bakımından gazete ilanı hariç olmak üzere burada da uygulanacaktır. Başka bir anlatımla, tasfiye dışındaki bir icra dosyasından satış işlemleri nasıl yapılıyor ise tasfiye kapsamındaki sicile kayıtlı mallar bakımından da aynı usul uygulanacaktır.
Tasfiye konusu malın vergi, resim ve harçtan müstesna tutulmasına ilişkin düzenleme ise elektronik satış hükümleri dışında malın yediemine, MKE’ye ve Türkiye Kızılay Derneğine devir ve tescil işlemlerini kapsamaktadır. İhaleye katılarak malı almaya hak kazanan ihale alıcısını bu muafiyetin dışında değerlendirmek gerekmektedir.
Sicile kayıtlı mallar, hurda olarak ancak yukarıda belirtilen Yönetmelik hükümlerine göre satışa çıkarılır. Bundan ayrı olarak geçici 20’nci maddede yer alan özel düzenleme nedeniyle tasfiye sürecinde malın sadece MKE’ye devri sırasında hurdaya ayrılması mümkündür. Sicile kayıtlı malın parçalarının eksik olması ve bu nedenle bilirkişi raporunda malın hurda vasfında olduğunun belirtilmesi, icra dairesince malın hurda olarak satışa çıkarılması için yeterli değildir.
Bu itibarla; elektronik satış hükümlerine göre yapılan ihale neticesinde ihale alıcısının ihaleden kaynaklanan KDV, damga vergisi gibi vergi ve harçları yatırması gerekeceği, malın bilirkişi raporuna dayanılarak mevzuat hükümlerine aykırı biçimde hurda olarak satışa çıkarılmasının mümkün olmadığı değerlendirilmekte olup, konunun yargıya intikal etmesi hâlinde yargı mercilerince verilecek karara göre işlem yapılması gerektiği düşünülmektedir.
Bilgi edinilmesi ile yazımızın yargı çevrenizde bulunan icra dairelerine duyurulmasını rica ederim.