T. C.
Y A R G I T A Y
1 2 . H U K U K D A İ R E S İ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
Y A R G I T A Y İ L Â M I
Esas No : 2022/9034
Karar No : 2023/2276
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 21. Hukuk Dairesi
TARİHİ : 31.05.2022
SAYISI : 2021/2674 E., 2022/1727 K.
DAVACI/ALACAKLI : Birikim Varlık Yönetim Anonim Şirketi
DAVALI/KARŞI TARAF : İstanbul Vergi Daire Başkanlığı
DAVA TARİHİ : 08.06.2021
HÜKÜM/KARAR : Esastan Ret
TEMYİZ EDENLER : Davalı/Karşı Taraf, Davacı/Alacaklı
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul 3. İcra Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 28.06.2021
SAYISI : 2021/849 E., 2021/709 K.
Taraflar arasındaki ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla ilamlı takipte icra memur muamelesini şikayet sebebiyle yapılan inceleme sonunda İlk Derece Mahkemesince şikayetin kısmen kabulü ile icra takip dosyasında İcra Müdürlüğünün 04.06.2021 tarihli kararındaki tahsil harcı oranının iptali ile tahsil harcının %9,10 üzerinden hesaplanmasına, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiştir.
Kararın her iki taraf vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince tarafların istinaf başvurusunun ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı karşı taraf İstanbul Vergi Daire Başkanlığı tarafından temyiz edilmekle ve şikayetçi alacaklı Birikim Varlık Yönetim Anonim Şirketi tarafından katılma yoluyla temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Şikayetçi alacaklı Birikim Varlık Yönetim Anonim Şirketi vekili isteminde; alacaklı olarak yer aldıkları şikayete konu icra takip dosyasında varlık şirketi olmaları sebebiyle taraflarından tahsil harcı ve ceza infaz kurum harcı alınmasının yerinde olmadığını, aksi yöndeki 04.06.2021 tarihli icra müdürlük kararının iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Karşı tarafa şikayet talepnamesi tebliğ edilmemiş olup İlk Derece Mahkemesince dosya üzerinden karar verilmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; şikayetçinin temlik nedeniyle alacaklı konumunda bulunduğu şikayet konusu olayda, İcra ve İflas Kanunu’nun 15. maddesi uyarınca gerçekte borçluya ait olan tahsil harcının, konuya ilişkin bir başka düzenlemeyi içeren 492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 28/b maddesindeki hüküm çerçevesinde yatırılan paradan alınmış olmasının, sonuçta bu miktarın borçludan alınıp kendisine ödenmesine olanak veren yasal düzenlemeler karşısında, hukuka aykırı olmadığı, öte yandan 5411 Sayılı Bankacılık Kanunu’nun 140/2. maddesine göre borçlu tarafından ödenmesi gereken tahsil harcı dahil her türlü vergi, resim, harç ve masraflar fon alacağından mahsup edilemez ise de varlık yönetim şirketlerinin düzenlendiği aynı kanunun 143. maddesinde anılan maddeye atıf yapılmadığından, fon alacaklarına ilişkin olan bu imtiyazın varlık yönetim şirketleri hakkında uygulanma imkanının olmadığı, 5411 S.K. Bankacılık Kanununun 143. madde metninden ve gerekse buna ait gerekçeden anlaşılacağı üzere bu muafiyetin, 2548 Sayılı Yasanın 1. maddesi uyarınca alınması gereken Cezaevleri Kurumlarına katkı amacını taşıyan Cezaevi Harcını da kapsamayacağı gerekçeleriyle icra takip dosyasından alacaklı varlık yönetim şirketine verilecek para üzerinde tahsil harcı ve cezaevi harcı alınmasına yönelik muafiyet söz konusu olmadığından müdürlüğün harç alınması yönündeki kararı yerinde olup bu yönüyle şikayetin reddine ve şikayet konusu dosyada satış yapılmadığından icra müdürlüğünce %11,38 oranında tahsil harcı kesintisi yapılmasının yerinde olmadığı, ipotek takiplerinde haciz safhası olmadığından satıştan önce ödenen paralardan %9,10 oranında harç alınması gerektiği gözetilerek şikayetin kısmen kabulü ile tahsil harcının %9,10 üzerinden hesaplanması yönünde müdürlük kararının İİK md. 17 gereği düzeltilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraflar vekilleri ayrı ayrı istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Şikayetçi alacaklı Birikim Varlık Yönetim Anonim Şirketi vekilinin istinaf kanun yolu başvurusunda; şikayet dilekçesindeki itiraz sebeplerinin tekrar edildiği görülmekle, Bankacılık Kanunu’nun 143. maddesinde yer alan açık düzenleme uyarınca varlık yönetim şirketlerinin kuruldukları yılı izleyen 5 yıl süresince Damga Vergisi Kanunu, Harçlar Kanunu, Gider Vergileri Kanunu ve Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’dan doğan tüm harçlardan istisna tutulduğu belirtilerek icra dosyasından yapılan işlemin istisna kapsamında olduğu, Çerkezköy 2. Asliye Hukuk Mahkemesi 2012/475 Esas sayılı dava dosyası uyarınca icra dosyasına gönderilen vefa bedelinden harç kesilmesi yönündeki müdürlük kararının usul ve yasaya aykırı olduğu, yerel mahkeme tarafından 28.06.2021 tarihli kararında icra müdürülüğünde %9,10 üzerinden tahsil harcı alınması hususunda verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğu, şirket tarafından icra dosyasından herhangi bir satış yapılmamış olduğu, icra dosyasına yatırılan tutarın haricen tahsil gibi değerlendirilmesi gerektiği ve bu sebeple tahsil harcının (%4,55) yarısı olan %2,27 üzerinden harç hesaplaması yapılması gerektiği ileri sürülmüştür.
Karşı taraf İstanbul Vergi Daire Başkanlığı vekilinin istinaf kanun yolu başvurusunda; icra müdürlüğünün şikayete konu kararında da belirtildiği gibi %11,38 oranında tahsil harcı kesintisi yapılması gerektiği ileri sürülmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; somut olayda alacaklı tarafından ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile icra takibi başlatıldığı, Çerkezköy İcra Hukuk Mahkemesinin 2014/143 Esas dosyası ile satışın durdurulmasına karar verildiğinden satışın yapılamadığı, böylece satıştan önce yatırılan paralardan %9,10 oranında tahsil harcı alınması gerektiği, borçlunun borcu, yatırılan paradan kesilerek ödenen tahsil harcı kadar devam edeceğinden, alacaklının ödediğini zannettiği harç miktarı kadar takibe devam hakkının bulunduğu, diğer taraftan 5411 S.K. Bankacılık Kanunu’nun 143. madde metninden ve gerekse buna ait gerekçeden anlaşılacağı üzere muafiyet, 2548 Sayılı Yasanın 1. maddesi uyarınca alınması gereken Cezaevleri Kurumlarına katkı amacını taşıyan Cezaevi Harcını da kapsamayacağı anlaşılmakla istinaf olunan kararda usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmadığı, istinaf sebep ve gerekçelerinin yerinde olmadığı gerekçesiyle tarafların istinaf başvurularının Hukuk Muhakemeleri Kanununun 353/1-b.1 maddesi gereğince ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde karşı taraf İstanbul Vergi Daire Başkanlığı vekili temyiz isteminde bulunmuştur ve şikayetçi alacaklı Birikim Varlık Yönetim Anonim Şirketi katılma yoluyla temyiz başvurusunda bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Şikayetçi alacaklı Birikim Varlık Yönetim Anonim Şirketi vekilinin katılma yoluyla temyiz başvuru dilekçesinde; 5411 Sayılı Bankacılık Kanununun 143 madde gerekçesinde: ” .. fonun sahip olduğu tüm… istisna ve muafiyetlerden aynı şekilde yararlanma imkanı tanınarak, alacakların takip ve tahsilinin kolaylaştırılması amaçlanmıştır.” (Bankacılık Kanunu Şerhi, C. 2, Prof. Dr. Seza Reisoğlu, s. 1583) denilerek fon alacaklarına ilişkin imtiyazdan varlık yönetim şirketlerinin de yararlanacağının belirtildiği, mevcut düzenleme karşısında yatırılan tutarlardan tahsil harcı kesilmemesi gerektiği, harç istisnası şikayetçi alacaklı şirket açısından hiç olmasaydı dahi, taraflarınca icra dosyasından herhangi bir satış yapılmamış olup, ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla yapılan takiplerde haciz safhası da bulunmadığından icra dosyasına yatırılan tutardan 492 sayılı Harçlar Kanunu’na ekli (1) sayılı tarifenin B/I- 3. fıkrası (a) bendinde yazılı “Ödeme veya icra emrinin tebliği üzerine hacizden evvel ödenen paralardan” alınacak tahsil harcı oranında (%2,27) tahsil harcının alınması gerektiği ileri sürülmüştür.
Karşı taraf İstanbul Vergi Daire Başkanlığı vekilinin temyiz başvuru dilekçesinde; istinaf başvuru dilekçesindeki itiraz sebebinin tekrar edildiği görülmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla ilamlı takipte İcra Müdürlüğünün 04.06.2021 tarihli şikayetçiden tahsil harcı ve cezaevi harcı alınmasına yönelik kararının iptaline yönelik şikayet istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1., 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, …
2., 492 sayılı Harçlar Kanunu md.28/b, md.32,
3., 492 sayılı Harçlar Kanunu’na ekli (1) sayılı tarifenin B/I- 3.b bendi,
4., 2004 sayılı İİK md.12, md.15, md.17
5., 5411 sayılı Bankacılık Kanunu md.140/3, md.143,
6., 2548 sayılı Ceza Evleriyle Mahkeme Binaları İnşası Karşılığı Olarak Alınacak Harçlar Ve
Mahkumlara Ödettirilecek Yiyecek Bedelleri Hakkında Kanun md. 1,
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup taraflar yönünden ayrı ayrı temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK’nın 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK’nın 370. maddeleri uyarınca ONANMASINA,
Alınması gereken 179,90’ar TL temyiz harcından, evvelce alınan harç varsa mahsubu ile eksik harcın temyiz edenlerden tahsiline,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
03.04.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.